Invasione russa de s'Ucraina (2022)

In sa die de 24 de su mese de febrarju in su 2022, sa Russia at cumintzau una invasione militare de s'Ucraina, istadu a lacana de sa Russia sud-otzidentale, in cussu chi sos analistas ant mutiu che a s'atacu prus mannu a una natzione soberana in Europa dae sa secunda gherra mundiale.

Mapa de s'invasione russa


Articulu in nugoresu

S'invasione sichit cussu chi est sutzessu in su 2014, cando sa Russia si aiat picau sa Crimea, e fortzas separatistas chin s'amparu russu aiant ocupau parte de su Donbas, in s'Ucraina sud-orientale, chi ant allutu su focu de sa gherra peri totu sa regione pro oto annos. A sos primos de su 2021, sa Russia aiat cumintzau a nche ponner sordaos e medios militares suos a lacana de s'Ucraina. Nanchi sa Russia cheriat invadere, fatu chi sos russos ant semper negau fintzas a s'urtimu. In sa crisi, su presidente de sa Russia Vladimir Putin at nau chi sa NATO sichinde a si bolere fachere prus manna a oriente fit una chistione fundamentale de securesa natzionale russa, cosa chi sa NATO at refudau, e at cumandau a s'Ucraina de non si aunire a sa NATO. Putin at sichiu chin s'arresonu irredentista chi s'Ucraina no esistiat che a natzione propia, ma fit petzi un'imbentu de Lenin dae su cumintzu. Chircande de ponnere focu pro unu casus belli calesisiat, Putin at nau chi s'Ucraina fit ochidende a sos russofonos suos, cosa chi ant provau no est sutzessu.

In su 21 de febrarju de su 2022, Putin at reconnotu sa Republica Populare de Donetsk e cussa de Luhansk, duos istados chi ant decrarau s'indipendentzia a costazu de sa Russia in su Donbas; sa die a pustis, sa Russia at ordinau s'impreu de sa fortza militare in cughe, e in su 24, Putin at annuntziau una "operatzione militare ispetziale" pro "demilitaritzare e denatzificare" s'Ucraina de su totu. Calicunu minutu a pustis, missiles ant tucau pro corfere peri s'Ucraina, includende Kyiv, sa capitale sua. Cando sordaos russos ant cumintzau a acudire a fiotu, su presidente ucrainu Volodymyr Zelenskyy at decrarau sa leze martziale chin s'ordine de si mobilitare.

S'invasione at cajonau una crisi nova de refugiaos paris chin sa prus manna cundanna internatzionale, chin santziones novas impostas a pizu de sa Russia e sa timoria de una crisi nucleare dae su tempus de sa gherra frida.