Limba tedesca: diferèntzias tra is versiones

Content deleted Content added
No edit summary
Lìnia 10:
 
==Lessicu==
Sa prus parte de sos vocabulos in tedescu bènit dae sa camba germanica de sas limbas indo-europeas, mancàri chi bi nd'àpat puru una minorìa picàdas dae su [[Limba frantzesa|frantzesu]], [[Limba latina|latinu]] e, pagòra, dae s'inglesu. Est una cosa ispantòsa chi su tedescu bòrtet paràgulas istrànzas fachènde imprèu de s'imbentàrju germanicu ebbìa: est de gai chi Notker III di Santu Gallu fit resessiu a bortare sos trattàos aristotelicos in tedescu anticu lìmpiu in s'annu de Milli. Oje in dìe, podìmus atzapàre pro esempiu '' Fernseher /'fɛɐnˌze:(ɐ)/ '', chi lu cumpònen ''fern'' (attèsu) e ''sehen'' (bìer), chi est sa bortàda esatta de su faveddu grecu-latinu "televisione".
 
A prima ocràda, su lessicu tedescu est malu a cumprènder. Tòcat puru a ischìre chi una parte manna de lùmenes est una bortàda a sa lìttera dae su latìnu. Eddùncas, fìntzas de manèra indiretta, si pòdet iscumbatàre s'internassionalidàde de sos limbàzos, mascamènte in su campu de cosas chi pertènen a sa crèsia (pro esempiu, ''die Wieder-aufersteh-ung'' = ''re-surrect-io''). Fìntzas sas paragulas chi su tedescu at picàu dae su latìnu si acàttan meda prus a s'ispìssu de cantu unu si pòdat isettàre, pro esempiu ''nüchtern'' ("a jaunu", dae ''nocturnus''), ''keusch'' ("castu", dae ''conscius''), ''die Laune'' ("s'animu", dae ''luna''), ''die Ziegel'' (dae ''tegula''), ''die Pfeife'' (dae ''pipa'') oppuru ''kosten'' (omonimu de ''gustare'' e ''constare''), ''kaufen'' ("comporàre", dae ''caupo'', in sardu tzilleràrju) e gai sichìnde.
 
 
== Àterus progetus ==