Terremotu: diferèntzias tra is versiones

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Lìnia 1:
[[File:Schema Terremoto2.jpg|thumb|583x583px]]
In sa zeofìsiga, sos '''terremotos''' (dae su [[latinu]] “terrae“''terrae motus”motus''”, est a narrer “moimentu de sa terra”), narados finas sismos o [[trèmidas tellùrigas]] (dae su [[latinu]] “Tellus”, diosa romana de sa Terra), sunt bivraduras o ossilladuras repentes, lestras e prus o mancu poderosas, de sa [[crosta terrenca]], provocadas dae s’iscostiamentu repente de una massa [[roca|rocosa]] in su [[sutasolu]].
 
S’iscostiamentu naradu est zeneradu dae sas fortzas de creze [[tetòniga de sas placas|tetòniga]], chi assionant in manera costante in intro de sa crosta terrenca provochende s’ispossiamentu de [[energia|enerzia]] in unu puntu internu de sa [[Terra]] naradu [[ipotzentru]]; moende dae sa fratura chi s’est formada, una filera de [[unda|undas]] elàstigas, numenadas “undas“[[unda sìsmica|undas sìsmigas”sìsmigas]]”, si propagant a totu sas dereturas dae s’ipotzentru, zenerende su fenòmenu chi si notat in sa superfìtzie; su logu de sa superfìtzie terrenca postu in sa bertigale de s’ipotzentru si narat [[epitzentru]] e, in modo zenerale, est su prus pertocadu dae su fenòmenu. S’arrampu de sa zeofìsiga ch’istùdiat custos fenòmenos est sa [[sismologia|sismolozia]].
 
Sas istrussiones bàsigas in casu de terremotu sunt sas sighidoras:
-* mantenzat su sussegu;
-* s’arrimet a suta de una mesa pro èvitare de esser còrfidu dae ozetos e fratamaza (amentet chi sos terremotos non sunt bastante isprosivos pro frumbulare sos ozetos a foras de sos parastazos, los faghent petzi ruer a inghìriu);
-* no impreet sas [[iscala|iscalas]]: sunt s’istrutura prus bidrina de sa domo;
-* no impreet s’assensores’[[assensore]]: si diat poder brocare pro farta de eletritzidade;
-* sigat petzi sas istrussiones de sa proteghidura tzivile e iscunfiet de sas noas no ufissiales;
-* no impreet su telèfonu si no est netzessàriu astrintamente: si diat poder imbarare sos chi tenent bisonzu a beru.