Impèriu bizantinu: diferèntzias tra is versiones

Content deleted Content added
Pàgina creada cun '{{Variant|LSC}}S''''impèriu bizantinu''' o '''impèriu romanu de oriente''' fiat unu istadu formadu subra sa parte orientale de s'impèriu romanu, chi s'agataiat intre s…'
 
No edit summary
Lìnia 1:
{{Variant|LSC}}
{{Variant|LSC}}S''''impèriu bizantinu''' o '''impèriu romanu de oriente''' fiat unu istadu formadu subra sa parte orientale de s'[[impèriu romanu]], chi s'agataiat intre s'[[edade tàrdiu antiga]] e s'[[Edade Mèdia]]. Sa limba printzipalmente faeddada fiat su [[liba grega|gregu]] e sa capitale [[Costantinòpoli]] (oe [[Istanbul]]). Siat su nùmene de ''impèriu bizantinu'', siat su de ''impèriu romanu de oriente'' ddi sunt istados dados in tempus afatante a sa ruta sua: is bividores suos si cunsidaraiant tando che tzitadinos romanos a totu is efetos.
[[File:Byzantine Empire Flag (1350 AD).svg|thumb|245x245px|Bandera de s'impèriu Bizantinu in su 1350]]
[[File:LocationByzantineEmpire 550.png|thumb|246x246px|S'impèriu bizantinu a sa massima istèrrida de territoriu, in su 550 p.C, suta su rennu de [[Giustinianu I]]]]
[[File:Byzantine Empire animated2.gif|thumb|246x246px|Evolutzione de is territòrios de s'impèriu bizantinu in su tempus]]
{{Variant|LSC}}S''''impèriu bizantinu''' o '''impèriu romanu de oriente''' fiat unu istadu formadu subra sa parte orientale de s'[[impèriu romanu]], chi s'agataiat intre s'[[edade tàrdiu antiga]] e s'[[Edade Mèdia]]. Sa limba printzipalmente faeddada fiat su [[libaLimba grega|gregu]] e sa capitale [[Costantinòpoli]] (oe [[Istanbul]]). Siat su nùmene de ''impèriu bizantinu'', siat su de ''impèriu romanu de oriente'' ddi sunt istados dados in tempus afatante a sa ruta sua: is bividores suos si cunsidaraiant tando che tzitadinos romanos a totu is efetos.
 
S'impèriu fiat resissidu a subrabìvere a s'iscontzu e da ruta de s'[[impèriu romanu de otzidente]], acontessida in su de 5 sèculos e aiat aguatadu unos àteros millis annos, fintzas a èssere cunchistadu in su 1453 dae is [[impèriu otomanu|otomanos]]. Durante sa prus parte de s'istòria sua, s'impèriu romanu de oriente est istada sa fortza prus culturale, econòmica e militare prus potente de s'[[Europa]].
 
Sunt medas is acontessidas chi intre su de 4 e su de 6 sèculos ant betidu a su perìodu de transitzione in ue s'[[impèriu romanu]] si fiat ischirriadu in duos istados. In su 285, s'imperadore [[Diocletzianu]] (durada de su rennu: 284-305 p.C.) aiat ispartzidu amministrativamente s'impèriu in una metade orientale e una otzidentale. Intre su 324 e su 330, s'imperadore [[Antine imperaradore|Costantinu su Mannu]] (durada de su rennu: 379-395 p.C.) aiat tramudadu sa capitale dae [[Roma]] a [[Bisàntziu]], torrada a nùmenare ''[[Costantinòpoli]]'' e ''Roman Noa''.
 
Suta su rennu de [[Teodòsiu I]] (durada de su rennu 379-395 p.C.), su [[cristianèsimu]] fiat fatu religione de istadu, a s'imbesse de àteros cultos chi fiant controidos. A ùrtimu, suta su rennu de [[Eràcliu I]] (durada de su rennu 610-641 p.C.), fiat torrada a ordingiare s'aparadu militare e amministrativu e fiat adotadu su [[limba grega|gregu]] che limba uffitziale intames de su [[limba latina|latinu]]. Mancari sighiret sa traditzione de s'antigu [[impèriu romanu]], su bizantinu teniat duncas trassas prus de cultura grega, chi non latina e fiat caraterizadu dae fide religiosa [[crèsia ortodossa|cristianu-ortodossa]] e non politeista.