Impèriu otomanu: diferèntzias tra is versiones

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Lìnia 1:
{{Variant|LSC}}
[[File:Flag of the Ottoman Empire.svg|thumb|245x245px|Bandera]]
[[File:Ottoman empire largest borders map.png|thumb|281x281px|Impèriu otomanuOtomanu a su tempus de massima istèrrida, in su de 17 sèculos]]
S''''impèriu otomanu'''(in [[limba turca otomana|turcuTurcu otomanu]]: '''دَوْلَتِ عَلِيّهٔ عُثمَانِیّه''',‎ ''Devlet-i Aliyye-i Osmâniyye''; in [[limba turca|turcuTurcu modernu]]: '''Osmanlı İmparatorluğu''' o '''Osmanlı Devleti'''), connotu fintzas che '''impèriuImpèriu turcuTurcu''' e '''Turchia otomana''', fiat unu impèriu fundadu in su 1299 dae is [[Oghuz]], suta [[Osman I]], in su norte-estu de s'[[Anatòlia]]. A pustis de cunchistas in is [[Balcanos]] fatas dae [[Murad I]] intre su 1362 e su 1389, su sultanatu otomanu si fiat mudadu in unu impèriu transcontinentale. A is otomanos si depet sa fine de s'[[impèriuImpèriu bizantinuBizantinu]], derrotadu cun sa cunchista de [[Costantinòpoli]] (capitale de s'impèriuImpèriu bizantinuBizantinu) in su 1453, suta [[Mehmed su Cunchistadore]]. [[Costantinòpoli]] fiat pois fata capitale de s'impèriu.
 
Intre is de 16 e de 17 sèculos, in su tempus de su lughidore massimu e susetotus suta su rennu de [[Suleiman su Mannu]], s'impèriu otomanu fiat un'istadu multinatzionale e multilinguale chi teniat cuntrollu de manna parte de s'[[Europa]] sud-orientale, de s'[[Asia|Àsia]] otzidentale, de su [[Càucasu]], de s'[[Àfrica de su Norti|Àfrica de su norte]] e de sumanna [[corruparte de Àfricasa [[Penisula Arabica]]. A s'iscomintzu de su de 17 sèculos s'impèriu contaiant 32 provìntzias e istados vassallos numerosos. Intre custos ùrtimos, unos cantos fiant a pusti surbidos in s'impèriu, a àteros fiat intames afiantzados grados diferentes de autonomia durante is sèculos.
 
In totu s'istòria sua, s'impèriuImpèriu otomanuOtomanu at mantentu rolu de tzentru de cuntatu intre mundu otzidentale e orientale pro unos ses sèculos, fintzas a su decadimentu progressivu, durante su de 19 sèculos. Alliadu de s'[[impèriuImpèriu tedescuTedescu]] fiant intradu in sa [[prima gherra mundiale]] a costadu de is potèntzias tzentrales, cun s'intentu de pòdere torrare a balangiare totu is territòrios pèrdidos durante su sèculu cabudianu. Mancari capatzu de difèndere is làcanas suas durante is cumbatimentos, s'impèriu sunfriat perricas internas, mescamente in is regiones àrabas. Custos problemas, giai manifestos de a in antis de sa gherra, si fiant agrabiados in su tempus, faghende·si·nche a pagu a pagu violentos, in particulare contra [[genotzìdiu armenu|armenos]], [[genotzìdiu assiru|assiros]] e [[genotzìdiu de is gregos de su Pontu|gregos pònticos]]. A s'acabu de sa gherra s'impèriu fiat derrotadu impare a is alliados e parte de su territòriu ocupadu de is potèntzias binchidoras. In su 1922 fiat proclamada sa nàschida de sa moderna [[Turchia]], istadu sighidore de s'impèriu.
==Àteros progetos==
{{commons|Category:Ottoman Empire|Impèriu otomanu}}