Albania: diferèntzias tra is versiones

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Lìnia 1:
{{coord|format=dms|display=title}}{{s/geografia}}
[[File:AlbaniaFlag stateof emblemAlbania.svg|241x241px|thumb|right|100pxSa bandera]]
[[File:FlagLocator map of Albania.svg|200px|thumb|right241x241px|SaPosidura de s'Albania in banderaEuropa]]
S''''Albania''' ({{in-sq|Shqipëria}}, chi bolit nàrrere ''"Paesi de is Àquilas"'') est unu [[istadu]] de sa [[Balcanos|penìsola de sos Balcànos]]. Sa capitale sua est [[Tirana]].
 
Cunfinat a setentrione cun su [[Montinieddu]], a oriente cun su [[Kòssovu|Kosovo]] e sa [[Matzedònia]], a meridione cun sa [[Grèghia]] e a otzidente tenit su [[Mare Adriàticu]].
 
== Istòria ==
Pustis de unu perìodu de indipendèntzia cun sos [[Illìrios]], sa regione de s'atuale Albania est istadu conchistada dae s'[[Imperu Romanu]]. Dae custu momentu no at prus tentu indipendèntzia fintzas a su [[1912]] candu est nàschida sa Repùblica de Albania de su chi fiat s'[[Impèriu otomanu|Imperu Otomanu]].
In casi duamilla annos, sa regione est istadu dominada dae sos [[romanos]], sos [[Impèriu bizantinu|bizantinos]] e sos [[Impèriu otomanu|turcos]].
 
Cun su declinu de s'Imperu Ottumanu, s'Albania est diventada indipendente comente Repùblica ma sùbitu pustis su generale [[Ahmet Zogu]] s'est dichiaradu rei e arit trasformadu sa repùblica in unu regnu.
 
S'indipendèntzia albanesa est durada pro pagu tempus, poita in su [[1924]] s'[[Itàlia]] fascista arit dichiarau su ''[[protetorau]]'' in pitz'e sa pitica repùblica balcànica (chi fiat ''de facto'' un'ocupatzione) e in sa [[segunda gherra mundiale]] (1939) d'arit ocupada cumpletamente.
[[File:Albania state emblem.svg|right|100px]]
Pustis de sa segunda gherra mundiale, s'Albania est diventada una Repùblica Sotzialista de imprenta soviètica, peroe nch'est essida dae su [[Patu de Varsavia|Patu de Barsàvia]] in su 1.9611961 no cumpartzende sa lìnia contraistalinista de s'[[Unione Sovietica|Unione Soviètiga]], e posteriormente s'est acurtziada de sa politica [[Tzina|Tzinèsa]]. Su rezìmene comunista fiat meda tostu: sa pobuladura fiat privada de sas liberdades prus elementales, sena perunu deretu de ispressare sas opiniones suas, botare e biazare. Sa currespondèntzia cun logu istranzu fiat rigurosamente proibida, e finas s'interna fiat sutaposta a cuntrollos rìzidos, non b'aiat nemancu cassitas de sos curreos e onzi lìtera cheriat bida dae sa polima pro esser aproada e imbiada.
 
In is primus anu '90, cun sa disgregatziòni de su mundu sovièticu, in Albania puru nch'est ruta sa ditadura e est mudada sa polìtica econòmica, oberendisì a su mercadu mundiale.
Sa ditadura comunista aiat destruìdu s'economia e, cun s'agabu de sa ditadura e s'abertura de sas làcanas, unu numeru elevadu meda de arbanesos at dassadu su paìsu, mescamente pro s'Itàlia e sa Grètzia. S'Arbania sighit a esser unu paìsu poberu, peroe est democràtigu e s'economia sua est creschende.
 
== Economia ==
Sa ditadura comunista aiat destruìdu s'economia e, cun s'agabu de sa ditadura e s'abertura de sas làcanas, unu numeru elevadu meda de arbanesos at dassadu su paìsu, mescamente pro s'[[Itàlia]] e sa [[Grèghia|Grètzia]]. S'Arbania sighit a esser unu paìsu poberu, peroe est democràtigu e s'economia sua est creschende.
==Àteros progetos==
{{commons|Category:Albania}}
{{Europa}}