Bulgaria: diferèntzias tra is versiones
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Lìnia 1:
{{coord|format=dms|display=title}}{{
[[File:Flag of Bulgaria (3-2).svg|thumb|
[[File:Locator map of Bulgaria.svg|thumb|
Sa '''Bulgaria''' (in [[Limba búlgara|búlgaru]]: '''България''', ''Bǎlgarija'', [bɐɫˈɡarijɐ]),
Est membru de sa [[NATO]], de su [[Cussìgiu Europeu]] e de s'[[Unione Europea]] dae su [[2007]], ma non at adotadu s'[[euro]].
==Geografia==
Sa Bulgaria tenet istèrrida de 110.994 km² e populatzione de unos 7.364.500 bividores. Est su de 16 istados prus mannos de su [[Europa|continente europeu]]. Allàcanat cun chimbe natziones: in su norte cun sa [[Romania]], in s'ovest cun [[Sèrbia]] e [[Matzedònia]], in su sud cun [[Grèghia|Grètzia]] e [[Turchia]].
==Istòria==
Is primas culturas organizadas in territòriu de sa Bulgaria ant incomintzadu a s'isvilupare durante su [[Neolìticu]]. In s'istòria antiga fiat bìvida dae is [[tratzes]] e a pustis dae is [[Persia|persianos]], [[grètzia antiga|gregos]] e [[romanos antigos|romanos]]. Sa costitutzione de unu istadu bùlgaru unidu remontat a su [[Primu Impèriu Bùlgaru]], in su 681 p.C., tempus cando dominaiat subra sa prus parte de is [[Balcanos]], diventende tzentru culturale pro sos [[islavos]] durante totu s'[[Edade Mèdia]].
Cun sa ruta de su [[Segundu Impèriu Bùlgaru]] in su 1396, is territòrios fiant passados suta poderiu [[impèriu otomanu|otomanu]] pro unos chimbe sèculos. Sa [[gherra russu-turca]] (1877-1878) at batidu a sa costitutzione de unu istadu bùlgaru de tres. Sos annos sighidos a s'indipendèntzia fiant caraterizados dae conflitos cun is istados a làcana. In totu e duas sa gherras mundiales sa Bulgaria est istada alleada de sa [[Germània]].
In su [[1946]] fiant fata istadu sotzialista unipartìticu, parte de su [[patu de Varsavia|blocu sovièticu]]. Is primas eletziones multi-partìticas fiant fatas in su 1989, cuntzèdidas dae su partidu comunista a guvernu. Sa Bulgaria s'est duncas tramudada istadu democràticu cun [[economia de mercadu]].
Atualmente, dae su 1991 at adotadu una costitutzione democràtica. Sa bulgaria est una repùblica parlamentare unitària cun artu livellu de tzentralizatzione polìtica, amministrativa e econòmica.
==Economia==
Sas atividades cummertziales e culturales printzipales de sa Bulgaria s'agatant in sa capitale, [[Sofia]]. Is setores econòmicos prus fortes sunt s'industria grae, ingegneria elètrica, s'agricoltura. A fatu de unu periodu de incudida manna dèpidu a su passàgiu a una economia de mercadu, chi at batidu fintzas a unu collassu econòmicu in su 1997, sa situatzione est torrada a si pesare cun crèschida economica. Cheret naradu però ca prus de su 20% de is traballadores balàngiat prus pagu de 1€ a s'ora, cun rèdditos peròmine paris a su 47% de sa mèdia europea. Membru de s'unione europea, sa Bulgaria at abandonadu is pranos de adotare s'[[euro]].
==Demografia==
Sa majoria de is bùlgaros, su 72,5%, bivent in àreas urbanas. Unu bùlgaru de ses bivet in [[Sofia]]. Etnicamente is [[bùlgaros]] rapresentant s'84,8 de sa popultzione totale, is turcos s'8,8% e is [[rom]] su 4,9%. Àteras minorias formant su 0,7% de sa populatzione e su 0,8% non s'identìficant in grupu ètnicu perunu.
Sa Bulgaria est un'istadu in crise demogràfica. Tenet crèschida de populatzione negativa dae su 1990, causada de su collassu econòmicu chi at ativadu unu protzessu de emigratzione a manu de àteros istados.
==Àteros progetos==
{{commons|Category:Bulgaria}}
| |||