Adolf Hitler: diferèntzias tra is versiones

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Lìnia 1:
{{Variant|LSC}}
[[File:Adolf Hitler in Yugoslavia crop2.JPG|thumb|324x324px|Adolf Hitler]]
'''Adolf Hitler''' (nàschidu su 20 de abrile [[1889]] in [[Braunau am Inn]], [[Impèriu Àustro-Ungheresu|Àustria-Ungheria]]; mortu su 30 de abrile [[1945]] in [[Berlinu]], [[Germania|Germània]]) est istadu su ditadore de sa [[Germània nazista]] dae su 1933 a su 1945. Si morte peri suitzìdiu fiat acontessida in su bunker de [[Berlino|Berlinu]], mentras chi sas tropas [[Unione Sovietica|sovieticas]] faghiantmoviant sos ùrtimos atacos dein sa chi oe est nodida comente ''[[Batalla de Berlinu]].
 
Secretàriu de su [[Partidu Natzionalsotzialista Tedescu de sos Traballadores|NSDAP]] a partire dae su mese de trìulas, aiat chircadu giai in su mese de onniasanti de su [[1923]] de fàghere rùere sa [[repùblica de Weimar]]. Cun su lìburu suo [[Mein Kampf]] (1925/26) aiat influentzadu s'ideologia razista de su natzionalsotzialismu.
 
Su 30 de ghennàrgiu de su 1933 Hitler fiat numenadu cantzelleri de su Reich dae su presidente de Germània, [[Paul von Hindenburg]]. In pagos meses fiat resissidu a impònnere su regìmene suo peri aterrimentu, òrdines de emergèntzia, imponidura de su cuntrollu subra sa sotziedade ([[Gleichschaltung]]), preubidura de sos partidos e organizatziones democraticos, su federalismu e s'istadu de deretu. Sos oponidores polìticos fiant arrestados e postos in campos de presonia, torturados e mortos. In su 1934 in s'ocurrèntzia de sa ''[[Note de sos gorteddos longos]]'' aiat fatu bochire riales potentziales de su partidu suo e totu. Aiat isfrutadu sa morte de Hindenburg su 2 de austu de su 1934 pro fàghere unire sas càrrigas de presidente e de cantzelleri de su Reich, e aiat guvernadu dae tando cun tìtulu de „Dugone e Cantzelleri de su Reich“ (''Führer und Reichskanzler'').<ref>Vgl. Volker Ullrich: ''Adolf Hitler. Die Jahre des Aufstiegs.'' S. Fischer, Francoforte subra su Meno 2013, S. 525.</ref>