Gherra gregu-turca (1919-1922): diferèntzias tra is versiones
Content deleted Content added
Pàgina creada cun '{{Variant|LSC}}Sa '''Gherra gregu-turca de 1919-1922''', fintzas connota che a '''Guerra de s'Àsia Minore''', rapresentat una sèrie de cunflitos armados intre Grèghia…' |
No edit summary |
||
Lìnia 1:
{{Variant|LSC}}
{{Variant|LSC}}Sa '''Gherra gregu-turca de 1919-1922''', fintzas connota che a '''Guerra de s'Àsia Minore''', rapresentat una sèrie de cunflitos armados intre [[Grèghia]] e sos rivolutzionàrios de su [[Movimentu Natzionale Turcu]], nàschidu che punna natzionalista a pustis de sa [[Prima Guerra Mundiale]] in intro de s'[[impèriu Otomanu]] decaende·si, chi ant tentu logu intre su maju de su [[1919]] e su santugaine de su [[1922]]. Faghet parte de sa [[gherra de Indipendèntzia Turca]] chi incluet sa [[gherra turco-armena]] intre 1919-1920 e chi fiat acabada cun su [[Tratadu de Losanna]] e su cuncàmbiu a segus de populatziones intre [[Grèghia]] e [[Turchia]].▼
[[File:Greko-Turkish-Afyon-1920.png|thumb|245x245px|Cumbatos in s'istiu de su 1920]]
[[File:ParisPeace-Venizelos-Map.png|thumb|244x244px|Mapa de sos territòrios pretèndidos dae sa Grèghia in sa cunferèntzia de paghe de Parigi, in su 1919]]
▲
Sa resone printzipale de custa gherra si derivat de sa [[Prima gherra mundiale|Prima Guerra Mundiale]], in sa cale sa [[Grèghia]], dae su 1917, aiat cumbàtidu a costadu de s'[[Intesa Tripla]] contra de s'[[Impèriu otomanu|Impèriu Otomanu]]. Cun s'isprofundimentu de s'Impèriu Otomanu, a sa fine de sa [[Prima gherra mundiale|Guerra Manna]], sa Grèghia aiat bidu fatìbiles sas aspiratziones suas in logu de sa realizatzione de sa ''[[Megali Idea]]'', est a nàrrere, sa reconchista de totu sos territòrios istòricos chi aparteniant a sos gregos che sutzessores deretos de s'[[Impèriu bizantinu]]; su puntu tzentrale de custa idea fiat su recùperu de [[Costantinòpoli]] in manos a sos otomanos, conchistadores suos e inimigos in cussu momentu.
Sa [[Grèghia]] aiat pòdidu ocupare a pagu a pagu, e cun s'apògiu partziale de sos alleados suos, una parte manna de sos territòrios in manos otomanas, ma non Costantinòpoli nen sos istrintos de sos [[Dardanellos]] e de su [[Bòsforu]], cosa chi l'aeret cunfertu su cuntrollu totale de sa bia marìtima intre [[Atene]] e [[Costantinòpoli]].
Cun totu chi s'Impèriu Otomanu fiat indepidadu e s'esèrtzitu suo detzimadu, su cumandante [[Atatürk|Mustafa Kemal Atatürk]] aiat ischidu infèrrere una dose de morale e amore pàtriu sas tropas suas pro gherrare contra sos inimigos chi intentaiant conchistare e si partzire sa natzione issoro. In su [[1922]], fiat resèssidu a bìnchere sas tropas gregas assentadas in [[Anatòlia|Àsia Minore]], chi no ant tentu àtera essida chi non fuire e capitulare.
Durante su cunflitu fiant mortos prus de su 20% de sa populatzione mascra de [[Anatòlia]]. In [[Grèghia]] est sa derrota fiat atinada che sa ''Catastrofe Manna''; dae su cantone turcu, sa gherra est istada bida che una vitòria in intro de sa mentovada [[Guerra de Indipendèntzia Turca]], in ue gherraiant pro fàghere fronte a sos atacos de diferentes potèntzias europeas ([[Frantza]], su [[Rennu Unidu]] e sa [[Grèghia]] matessi) in su territòriu suo.
| |||