Decolonizatzione: diferèntzias tra is versiones
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Lìnia 3:
Cun '''decolonizatzione''' si cheret inditare s'iscontzu de su [[colonialismu]], in ue una natzione istabilit e mantenit su poderiu subra territòrios dipendentes. Sa decolonizatzione cunsistet in su retiru de una potèntzia coloniale dae is colònias suas, chi achirint indipendèntzia polìtica o econòmica. Su faeddu faghet prus a totu riferimentu a s'isfaghimentu, durante sos annos sighentes a sa [[Segunda Gherra Mundiale]], de is impèrios coloniales istabilidos cabudianamente a sa [[Prima Gherra Mundiale]] in totu su mundu. Non prus, decolonizatzione indìtat tambene sa "decolonizatzione de sa mente" dae is ideas impostas dae sos colonizadores, chi faghiant intèndere inferiore a su colonizadu.
Su [[Comitadu Ispetziale subra sa Decolonizatzione de is Natziones Unidas]] at istabilidu ca in su protzessu de decolonizatzione no at alternativa pro su colonizadore chi non permìtere unu protzessu de auto-determinatzione, ma in realidade sa decolonizatzione podet cunsìstere fintzas in rivolutziones non-violentas o gherras de liberatzione natzionales ghiadas dae grupos indipendentistas. Tale protzessu podet acontèssere in intro de is làcanas de sa colònia, o rechèrrere fintzas s'interventu de potèntzias istràngias chi si movent individualmente o peri fortzas internatzionales comente is [[ONU|Natziones Unidas]]. Mancari esempros de decolonizatzione podent èssere agatados giai in sos iscritos de [[Tutzìdide]], perìodos particularmente ativos de decolonizatzione nd'at àpidu medas in tempos modernos. Intre custos si podent fentomare sa ruta de s'[[Impèriu ispagnolu|Impèriu Ispagnolu]] in su de 19 sèculos; de sos impèrios [[Impèriu coloniale tedescu|Tedescu]], [[Impèriu Àustro-Ungheresu|Àustro-Ungheresu]], [[Impèriu otomanu|Otomanu]] e [[Impèriu Russu|Russu]] a fatu de sa [[Prima Gherra Mundiale]]
| |||