Peste niedda: diferèntzias tra is versiones

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Lìnia 1:
{{Variant|LSC}}[[File:Blackdeath2.gif|thumb|282x282px|Isparghidura de sa Peste niedda]]
Sa '''peste niedda''' o '''peste bubònica''' o '''morte niedda''' est su trèmene cun su cale si nche referit, a su sòlitu, a s'epidèmia de peste chi aiat infuriadu in totu s'[[Europa medievale]] intre su [[1347]] e su [[1352]], ochende a su nessi su de tres unu de sa populatzione de su continente. Epidèmias idènticas aiant tocadu contemporaneamente in [[Asia|Àsia]] e in s'[[Oriente Mèdiu]], cosa chi faghet supònnere chi s'epidèmia europea èsseret parte de una prus ampra [[pandemia]].
 
==Orìgine de s'espressione==
Lìnia 7:
Custa denumenatzione nom fiat in impreu in s'[[Edade Mèdia]], ma si faeddaiat de sa "moria manna" o de sa "pistulèntzia manna". Sunt istados cronistas danesos e isvedesos a impreare a primos su trèmene "morte niedda" (dae su latinu ''atra mors'', in ue s'agetivu ''atra'', literalmente "niedda" cheret intèndidu cun su significu de "tristu, iscuru, atrotze") referinde·ddu a sa peste de su [[1347]]-[[1352]] pro sutaliniare su terrore e sas devastatziones de tale epidèmia.
 
In su [[1832]] custa definitzione est istada torrada a usare dae su mèdicu tedescu [[Justus Friedrich Karl Hecker]]. S'artìculu suo subra s'epidèmia de peste de su 1347-1353, intituladu ''Sa morte niedda'', at tentu resonàntzia manna, fintzas in cantu est publicadu durante sa pandemia manna de [[colera]] chi aiat infuriadu in [[Europa]] intre su [[1826]] e su [[1837]]. S'artìculu fiat traduidu in [[Limba inglesa|inglesu]] in su [[1833]] e publicadu numerosas bortas. Dae tando is tèrmines ''Black death'' o ''Schwarzer Tod'' ("morte niedda") sunt istados impreados pro inditare s'epidèmia de peste de su de 14 sèculos.