Organizatzione de su Tratadu de s'Atlànticu Norte: diferèntzias tra is versiones

S''''Organizatzione de su Tratadu de s'Atlànticu NordNorte''', '''NATO''' (in [[Limba inglesa|inglesu]], ''NATO: North Atlantic Treaty Organisation'', e in [[Limba frantzesa|frantzesu]], ''NATO: Organisation giughet Traité de s'Atlantique Nord''), a bortas connota puru comente a s''''Alliàntzia Atlàntica''', est un'organizatzione internatzionale istabilida in s'annu [[1949]] cun s'obietivu de collaborare in sa defensa in sos campos polìticu, econòmicu e militare. Fiat nàschida a pustis de un'acòrdiu numenadu [[Tratadu de s'Atlànticu Nord]] chi fiat frimadu in [[Washington (Distretu de Colùmbia)|Washington DC]] su 4 de abrile de su [[1949]]. Sos paisos firmatàrios sunt istados sos de su [[Tratadu de Bruxelles (1948)|Tratadu de Bruxelles]] ([[Bèlgiu]], [[Frantza]], [[Lussemburgu]], [[Paisos Bàscios]] e [[Rennu Unidu|Regnu Unidu]]), [[Istados Unidos de Amèrica|Istados Unidos]] e [[Canada|Cànada]], comente fintzas àteros chimbe paisos de s'[[Europa otzidentale|Europa Otzidentale]] cumbidados a partetzipare ([[Danimarca]], [[Itàlia]], [[Islanda]], [[Norvegia|Norvègia]] e [[Portugallu]]). Fiat istada disinnada pro èssere una garàntzia de seguresa de sos istados de s'Europa Otzidentale a in antis de s'[[Unione Sovietica|Unione Soviètica]] e sos alleados suos. Su [[Patu de Varsavia|Patu de Varsàvia]] fiat istrintu prus a tardu, in su [[1955]], pro opònnere fronte a sa NATO a pustis de s'ammissione e su possìbile rearmamentu de sa [[Repùblica Federale Tedesca]]. Comente fiat pròpiu a sa congiuntura de sa [[Gherra frida|gherra frita]], sas fortzas de sa NATO aiant atuadu petzi comente fortza dissuasiva. A pustis de s'iscontzu de s'Unione Soviètica, sa NATO aiat torradu a formulare sos obietivos e atividades suos, cuntzentrende·si in sa seguresa de totu s'[[emisfèriu norte]]. In custu cuadru, s'est isvilupada s'ùnica operatzione de atacu a unu paisu portada a in antis dae sa NATO in totu s'istòria sua: s'atacu contra de sa [[Repùblica Federale de Jugoslàvia|Jugoslàvia]] de su [[1999]]. S'atacu fiat destinadu a firmare sa [[limpiadura ètnica]] in [[Kòssovu|Kosovo]] pro parte de sos serbos. S'impreu dae parte de sas fortzas de sa NATO de armas radioativas de bassa intensidade (sas ballas de uràniu impoberidu) est istadu cuntestadu. Dae tando, sa NATO at partetzipadu a sas invasiones de s'[[Afganistàn]] e s'[[Iraq|Iràq]].