Judicadu sardu: diferèntzias tra is versiones
Content deleted Content added
m corr using AWB |
No edit summary |
||
Lìnia 1:
{{Istòria de Sardigna}}
{{variant|LOG}}
▲[[File:Judicats_Sardes.jpg |thumb|Sos bator judicados|520x520px]]
Sos '''Judicados sardos''' fiant entidades istadaes autònomas chi s'agataiant in [[Sardigna]] in su cursu de manna parte de s'[[Edade Mèdia]], dae su de 8-9 sèculos a su de 15 sèculos. Sa creatzione issoro no est tzerta, sa perta de s'indipendèntzia fiat acontèssida in manera progressiva intre su 1258 (conchista [[Repùblica de Pisa|pisana]] de su [[Judicadu de Calaris|Judicadu de Càlaris]]) e su 1420 (ruta de su [[Judicadu de Arbaree|Judicadu de Arbarea]]).
Line 7 ⟶ 8:
In su cuntestu internatzionale de s'[[Edade Mèdia]], sos judigados fiant istados modernos postos a pare cun sos canteapares rennos feudales-barbàricos traditzionales, iscasi ca non fiant propiedade de su soberanu, ma "''super-individuales"'', duncas de su pòpulu, chi podiat espressare soberania peri formas de guvernu [[democratzia|semi-democràticas]] comente sas ''Coronas de curatorias'', sas cales eleghiant issas etotu rapresentantes pròpios pro s'assisi parlamentare majore, narada [[Corona de Logu]].<ref name="ReferenceA">[[Francesco Cesare Casula]], ''La politica religiosa del giudicato di Torres'', ne ''I Cistercensi in Sardegna'', Nùgoro, 1990</ref>
Su re, o ''judike,'' guvernaiat subra sa base de unu patu cun su pòpulu (naradu ''bannus-consensus'') su cale, chi èsseret a l'iscontzare, lezitimaiat su pòpulu etotu a ghetare su judighe dae su tronu, e fintzas a lu ochire, chene cumpromìtere sa remissa ereditària de su tìtulu in intro de sa dinastia a su rennu. Culturalmente sos judigados fiant mudados in manera sustantziale in su cursu de sos sèculos, bantzighende intre unu sistema de trassa feudale e unu sistema zurìdicu chi abbaidaiat a su progressivu isfrancamentu de sas populatziones rurales.No est craru comente siat acontèssida sa partzidura de s'ìsula in rennos diferentes, est dàbile chi a s'averschida de s'època judigale s'aerzu polìticu èsseret diferente, intames de sos bator judigados chi ant tentu vida e traditziones pius de importu, de chi comente chi siat, nos amos novas dislindadas petzi a partire de su de 11 sèculos. Custos fiant:
*[[Judicadu de Calaris|Judicadu de Càlaris]] o Plùminos
| |||