Controllu de sa mente: diferèntzias tra is versiones

Content deleted Content added
No edit summary
Lìnia 1:
{{LSC}}
[[File:Commons-tan brainwashing.png|thumb|379x379px|Illustratzione faghende relatu a s'idea de ''netadurasciacuadura su cherbeddu'']]
Su '''controllu de sa mente''' (fintzas naradu '''netadurasciacuadura de cherbeddu''', carcu dae s'[[Limba inglesa|inglesu]] ''brainwashing'') est una tècnica o unu imparis de tècnicas incaminadas a sa modificatzione de sos protzessos mentales de is indivìduos. Si podet impreare subra sa persone pròpia e puru in persones agenas cun finalidades diversas: dae su superamentu de s'èssere pròpiu e is abilidades mentales suas a traessu de su domìniu de sa mente, passende pro sa sanadura de cumplessos o problemas mentales, fintzas a un'impreu perversu gosi comente sa [[Manipulatzione de sa mente|manipulatzione]] de àteras mentes.
 
S'impreat in salude mentale pro s'istùdiu de sas reatziones in su pensamentu, su sentidu e su cumportamentu de s'èssere umanu. Is tècnicas s'eficatzidade de sas cales est sientìficamente dimustrada s'àplicant pro s'isvilupu de sa mente in totu suos aèrgios. Realizadu dae su matessi sugetu subra sa mente sua, si podet impreare pro s'autodomìniu de sos pensamentos e in manera cunsighente is emotziones generadas dae issos. S'impreant is tècnicas de focalizatzione mentale in "ipnoterapia" pro sa sanadura o megioru de su malàidu. S'istùdiu de su "controllu de sa mente" puru at interessadu a sa parapsicologia e a religiones e setas medas.
Lìnia 8:
Su disìgiu de controllare de su totu sas persones est antigu meda, e cale si siat ditadura, règimene autoritàriu o monarchia dispòtica semper ant intentadu chi sos tzitadinos issoro o sùdditos tèngiant is matessi ideas e atitùdines, mescamente conca a sos dirigentes issoro. Pro custu obietivu, s'est utilizadu dae como tempus meda sa [[propaganda]]<ref>Mind Control in America, de Steven Jacobson (1985), ISBN Nº 0-911485-00-7</ref> e sa repressione de càbudos o organizatziones. Ma custas atziones non podent acabare cun is ideas diferentes in su totale de sa populatzione, mancari aici resessint a evitare chi si manifestent abertamente, a su nessi durante carchi iscuta de tempus.
 
Pro resèssire a acabare cun is ideas de carchi persone cuncreta, s'est recurtu a sa tortura chi in medas ocasiones si limitaiat a bogare cunfessiones (esserent custas beras o nono) comente in su casu de s'[[Inchisitzione]]; ma organizatziones repressoras vàrias, comente sa [[Čeka]] de sa [[Rivolutzione russa]], ant iscobertu ca cun tècnicas desorientadoras, su frius, s'alimentatzione mala e sa pressione costante podiat prentare in is torturados s'idea chi cheriant pro chi a pustis decrararent custa idea prentada a in antis de giùighes e tribunales, pro esempru. Pro custu motivu, is sovièticos sunt istados denuntziados dae [[Amnesty International]] in raportos subra s'impreu de sa meighina pro sa tortura,<ref name="amnistia_medicos">[[Amnesty International]], Médicos, el personal de la salud ante la tortura, [[Madrid]], [[EDAI, D.L.]], [[1990]]</ref> intre àteras, gasi comente in una publicatzione ispetzìfica subra sa meighina a s'[[Unione Sovietica|URSS]].<ref name="amnistia_urss">[[Amnesty International]], Presos de conciencia en la URSS: su tratamiento y condiciones - informe de Amnistía Internacional. [[Londra]], [[Amnesty International, D.L.]], [[1980]]</ref> A totu custas tècnicas si ddas costumat achirire in intro de su tèrmine "netadurasciacuadura de cherbeddu".
 
Su problema de sa netadurasciacuadura de cherbeddu cunisistiat ca cando sessaiat sa violèntzia, sa timoria o sa presèntzia de sa persone chi minetzat, is ideas prentadas puru isparessiant e fiant remplasadas dae sas initziales cun lestresa.
 
Duncas, dae su matessi momentu casi cando at comintzadu sa [[tortura]] che a mètodu de repressione, s'est pertzibidu sa paga vigèntzia de custa tècnica e s'abbisòngiu de otènnere àteros prus sighidos in su tempus. Dae s'àtera banda sa tortura produit secuelas psicològicas graes in su torturadore, comintzende pro su refudu sotziale chi sufret sos buginu (funtzionàrios de s'istadu incarrigados dae esecutare, ma puru torturare) e sighende pro totu casta de timorias, remordimentos e depressiones pro dèpere dare dolore e sufrimentu a persones contra sas cales in su fundu non tenet nudda in contras. Esistent pagos raportos meda subra s'allenamentu de torturadores, pro èssere unu segretu autènticu de istadu; ma Amnesty International giai at tentu atzessu a unu realizadu dae sa [[Ditadura de sos coronellos|ditadura grega]] in sa cale si bidiat ca pro mantènnere unu corpus de torturadors istàbile fiat netzessàrios buscare gente de su mèdiu rurale chi non disigiarent sighire custa vida, ddis assegurare traballu in tzitades, ofèrrere istipèndios mannos e ddos afortigare in manera costante subra s'importu de sa missione issoro pro sa pàtria (non pro su règimene chi siat), su perìgulu chi current si lassant de torturare e sa maldade de is persones chi depent torturare. Cun totu custu, in atos comente sa [[Cummissione pro sa Beridade e s'Apaghidura de Sudàfrica]], s'est averguada chi medas torturadors fiant a fundu pentidos e dòlidos dae sas atziones issoro.