Austràlia: diferèntzias tra is versiones

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Lìnia 1:
{{Variant|NUG}}
[[File:Australia (orthographic projection).svg|150px|thumbnail|left|S'Australia in su mundu.]]
[[File:Flag of Australia.svg|thumb|245x245px|Bandera]]
Sa '''Austràlia''', lumenàda de manera uffitziale Commonwealth de Australia (Commonwealth of Australia in sa [[limba inglesa]]) est un'istadu de s'emisferu de zosso chi cumprendet su continente prus minore de tottu su mundu, in prus de carchi isula pitica de sos otzeanos [[Otzèanu Patzìficu|Pacificu]] e [[Otzèanu Indianu|Indianu]].
 
S'Australia continentale tenet un'estensione de 7,69 miliones de kilometros cuadratos e, si dae un'ala est su continente prus minore de su mundu, a s'attera est sa prus manna isula terrestre; s'Australia est sa parte printzipale de su continente oceanicu; s'istadu australianu cumprendet, in prus, s'[[Tasmània|isula de Tasmana]] e calicuna attera, comente sas isulas [[Isula Christmas|Christmas]] e [[Isula Norfolk|Norfolk]]. Sos istados a curtzu sun sa [[Noa Zelanda|Nova Zelanda]], a sud-est, e a nord s'Indonesia, su [[Timor Orientale|Timor orientale]] e [[Pàpua Noa Guinea|Papua Nova Guinea]]. Iffùnden s'Australia sos mares de Timor e Arafura a nord, su mare de sos Coraddos e cussu de [[Tasmània|Tasmania]] a est, s'otzeanu Antarticu a sud e s'[[Otzèanu Indianu|otzeanu Indianu]] a ovest.
Sa '''Austràlia''', lumenàda de manera uffitziale Commonwealth de Australia (Commonwealth of Australia in sa [[limba inglesa]]) est un'istadu de s'emisferu de zosso chi cumprendet su continente prus minore de tottu su mundu, in prus de carchi isula pitica de sos otzeanos [[Otzèanu Patzìficu|Pacificu]] e Indianu.
 
S'Australia continentale tenet un'estensione de 7,69 miliones de kilometros cuadratos e, si dae un'ala est su continente prus minore de su mundu, a s'attera est sa prus manna isula terrestre; s'Australia est sa parte printzipale de su continente oceanicu; s'istadu australianu cumprendet, in prus, s'isula de Tasmana e calicuna attera, comente sas isulas [[Isula Christmas|Christmas]] e [[Isula Norfolk|Norfolk]]. Sos istados a curtzu sun sa [[Noa Zelanda|Nova Zelanda]], a sud-est, e a nord s'Indonesia, su [[Timor Orientale|Timor orientale]] e [[Pàpua Noa Guinea|Papua Nova Guinea]]. Iffùnden s'Australia sos mares de Timor e Arafura a nord, su mare de sos Coraddos e cussu de [[Tasmània|Tasmania]] a est, s'otzeanu Antarticu a sud e s'otzeanu Indianu a ovest.
 
Dae Settentrione a Meridione, s'Australia tenet 3.700 kilometros, mentras chi dae Levante a Ponente bi nd'at unos 4000. Est s'istadu de ses prus mannu de su mundu a pustis de sa [[Russia]], su [[Canada]], sa [[Tzina]], sos [[Istados Unidos]] e su [[Brasile]], ma sa populassione sua no arribat a 20 miliones, vivènde pèri sos trettos costerìnos e a curtzu de mare comente [[Sydney]], [[Melbourne]], [[Brisbane]] e [[Adelaida]]. Sa muntagna prus manna est su monte Kosciusko, chin 2228 metros de artesa, su ribu printzipale est su Murray, chin 2575 kilometros de longitudine.
 
In s'Australia continentale fin de dommo sos aborigenos australianos dae prus de 42000 annos. A pustis de carchi bisita de sos piscadores de su Nord, e de sos esploradores e cummertziantes europeos in su seculu de XVII, sa meitade orientale l'aìan recramàda sos britannicos in su 1770 e, dae tando, tènta che colunia penale chin su lùmen de colonia de [[Nou Galles de su Sud|Nova Galles de su Sud]], in su 6 de jannàrju de su 1788. A su crèscher de sa populassione e a pustis de àer iscopèrtu trettos novos, atteras chimbe colunias de sa corona fin istabilìas in su cursu de su seculu de XIX. In sa prima dìe de jannarju de su 1901, sas chimbe colunias s'an federàu e naschit su [[Commonwealth de sas Natziones|Commonwealth]], comente forma de domìniu in intro de s'[[Impèriu Britànnicu|Imperu Britannicu]]; s'Australia fit zae indipendente, ma at secàu su chi la tenìat galu prèsa a su [[Rennu Auniadu|Rennu Unìu]] pètzi in su 1989. Dae su mamentu chi s'at fattu sa federassione, s'Australia at mantèsu unu sistema liberal-democraticu e fachet parte de sa [[Commonwealth de sas Natziones|Comunidade Britannica de sas Nassiones]]. Su capu de locu de sa federassione est [[Canberra]].
 
[[Categoria:Natziones de s'Oceania]]