Comoras: diferèntzias tra is versiones

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Lìnia 1:
{{LSC}}{{coord|format=dms|display=title}}
{{stub/geografia}}[[File:Flag of the Comoros.svg|thumb|100px246x246px|right|Bandera]]
Is '''Comoras''', ufitzialmente '''Unione de is Comoras''' (in [[Limba araba|àrabu]]: اتحاد جزر القمر‎, in [[Limba comorianu|comorianu]]: ''Udzima wa Komori'') est un'Istadu insulare de s'[[Àfrica Orientale]] postu a s'estremidade setentrionale de su [[Canale de Mozambicu]], in s'[[Otzèanu Indianu]], intre [[Madagascàr]] e su [[Mozambicu]]. Sa capitale est Moroni, is limbas ufitziales s'[[Limba araba|àrabu]], su [[Limba comoriana|comorianu]] e su [[Limba frantzesa|frantzesu]].
[[File:Comoros (orthographic projection).svg|thumb|245x245px|right|Posidura cun respetu a su continente africanu]]
 
Is '''Comoras''', ufitzialmente '''Unione de is Comoras''' (in [[Limba araba|àrabu]]: اتحاد جزر القمر‎, in [[Limba comorianu|comorianu]]: ''Udzima wa Komori'') est un'Istaduartzipèlagu e istadu insulare de s'[[Àfrica Orientale]] postu a s'estremidade setentrionale de su [[Canale de Mozambicu]], in s'[[Otzèanu Indianu]], intre [[Madagascàr]] e su [[Mozambicu]]. Sa capitale est [[Moroni]], is limbas ufitziales s'[[Limba araba|àrabu]], su [[Limba comoriana|comorianu]] e su [[Limba frantzesa|frantzesu]].
Sa natzione est assentada in tres ìsulas vulcànicas: [[Grande Comore]], [[Mohéli]] e [[Anjouan]], mentras s'ìsula de [[Mayotte]], chi ddi istat a curtzu est pretèndida dae is Comoras, ma at refudadu in referendums vàrios s'indipendèntzia de [[Frantza]].
 
Sa natzione est assentadacumposta indae tres ìsulas vulcànicas: [[Grande Comore]], [[Mohéli]] e [[Anjouan]], mentras s'ìsula de [[Mayotte]], chi ddi istat a curtzu est pretèndida dae is Comoras, ma at refudadu in referendums vàrios s'indipendèntzia de [[Frantza]].
 
S'istadu est istadu denùmenadu dae su [[1975]] a su [[1978]] ''Istadu de is Comoras'' e de su [[1978]] fintzas a su [[2000]] ''Repùblica Federale Islàmica de is Comoras''.
Line 14 ⟶ 17:
 
Is esploradores [[Portugallu|portughesos]] aiant bisitadu s'artzipelagu in su [[1505]]. Fiant arribbados a fatu is [[Impèriu coloniale frantzesu|frantzesos]], is [[Impèriu coloniale Olandesu|olandesos]] e sos [[Impèriu Britànnicu|inglesos]]. Is Comoras in custa època fiant istados una base pro sa trata de sos iscraos, giuta siat de sos àrabos siat dae sos europeos. Pro sos europeos fiant annotamala una tapa in sa rota dae su [[Cabu de Bonu Isperu]] cara a su [[Golfu Pèrsicu]], s'[[Ìndia]] e sas [[Ìndias Orientales]]. Annotamala fiant istados fintzas sa base pro is piratas chi intertzetaiant is naves in is rotas subra descritas. Is sultanados fiant resessidos a si mantènnere indipendentes, puru faghende cuntzessiones a sos europeos. Is ùrtimas sultanas de [[Mohéli]] fiant istadas: [[Djoumbé Fatima]] (1841-1878) e [[Salima Machamba]] (1888-1909) chi aiant renuntziadu a su tronu tzedende s'ìsula a sa Frantza.
[[File:Cn-map.png|thumb|264x264px|Is Comoras. In sa mapa est rapresentada fintzas s'ìsula de [[Mayotte]] chi, mancari parte de s'artzipèlagu est politicamente unu [[Dipartimentos e regiones ultramarinos de Frantza|dipartimentu ultramarinu]] de [[Frantza]],]]
 
Intre de su [[1841]] e [[1912]] sa Frantza at conchistadu is sultanados e aiat postu sas ìsulas in suta de s'amministratzione de su guvernadore generale de su [[Madagascàr]]. Prus a tardu, colonos frantzesos, cumpangias cumertziales frantzesas e ricos mercantes àrabos aiant pesadu un' economia fundada in is prantedos chi totora isfrutat su de tres unu tzirca de su territòriu de is Comoras pro su coltivu de produtos de esportatzione.
 
In su [[1973]] fiat istadu agiuntu un'acòrdiu cun sa Frantza pro otènnere s'indipendèntzia in su [[1978]], ma su 6 de trìulas [[1975]] su parlamentu comorianu aiat aprovadu una risolutzione cun sa cale fiat decrarada s'indipendèntzia, cun s'astensione de is deputados de [[Mayotte]], chi fiant abarrados suta de su controllu frantzesu. In duos referendums, in su nadale [[1974]] e in su freàrgiu [[1976]], sa populatzione de Mayotte at votadu contra de s'indipendèntzia dae Frantza (respetivamente cun su 63,8% e su 99,4% de is votos).
Line 25 ⟶ 28:
 
== Economia ==
In su [[2004]] su produtu internu lordobrutu ammontavaarribaiat a 367 milliones de [[Dollaru istadounidense|dollaros IMPREATUSA]], parinalesparis a unu PIL[[Produtu Internu Brutu|PIB]] de 620 dollaros pro cumprèndidasperòmine. S'economia de sasis Comoras est basada insubra s'agricultura e in sa pisca. Sa [[manioca]], sasis patatas durches e sus'arrosu risusunt benint coltivadoscultivados pro s'alimentatzione locale, ma sa mannaparte alamanna de sosis ghènerosgèneres alimentares de sas ìsulas sunt importados. Su [[ylang-ylang]] (un'[[ògiu essentziale]]), sa vanigliavanìllia, la cuguget[[copra]] (purpa de nughe de coccococcu essiccatasicada), su [[Agave sisalana|sisal]] e su [[cafè]] sunt destinados a sa sacas'esportatzione. SasIs forestaspadentes coberintammuntant su 2,2% de su territòriu e frunint unuuna modestucantidade cuantitativumodestua de linnàmene de fàbricufraigu, mescamentesusetotus subrain Mannu[[Grande ComorasComore]]. Su setore primàriu frunit su 41,1% ([[2004]]) de su [[Produtu Internu Brutu|produtu internu lordobrutu]], ocupende su 77% ([[1990]]) de sa populatzione ativa. In su [[2000]] sa bàlida totale de is esportatziones est istada de 6,86 milliones de $.
==Àteros progetos==
{{commons|Category:Comoros|Comoras}}
 
 
 
{{Template:Àfrica}}
In su 2000 su balore totale de sas sacas est istadu de 6,86 milliones de $.
[[Categoria:Geografia]]
[[Categoria:Natziones de s'Africa]]