Frantza: diferèntzias tra is versiones
Content deleted Content added
Apo agiuntu informatziones in s'introdutzione de s'artìculu bortende una parte de su Wikipedia frantzesu, italianu e inglesu. Apo modificadu sos datos demogràficos e los apo annoados (a su 1 ghennàrgiu 2021 segundu sas istatìsticas de s'INSEE). |
Apo agiuntu informatziones subra sa geografia. B'at de tzitare. |
||
Lìnia 8:
Est, in su 2014, sa de tres potèntzias econòmicas europea a pustis de sa [[Germania|Germània]] e su [[Rennu Unidu]], e sa de sete potèntzias econòmicas mundiales pro produtu internu lordo nominale<ref>{{Tzita web|url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2020/October/weo-report?c=512,914,612,614,311,213,911,314,193,122,912,313,419,513,316,913,124,339,638,514,218,963,616,223,516,918,748,618,624,522,622,156,626,628,228,924,233,632,636,634,238,662,960,423,935,128,611,321,243,248,469,253,642,643,939,734,644,819,172,132,646,648,915,134,652,174,328,258,656,654,336,263,268,532,944,176,534,536,429,433,178,436,136,343,158,439,916,664,826,542,967,443,917,544,941,446,666,668,672,946,137,546,674,676,548,556,678,181,867,682,684,273,868,921,948,943,686,688,518,728,836,558,138,196,278,692,694,962,142,449,564,565,283,853,288,293,566,964,182,359,453,968,922,714,862,135,716,456,722,942,718,724,576,936,961,813,726,199,733,184,524,361,362,364,732,366,144,146,463,528,923,738,578,537,742,866,369,744,186,925,869,746,926,466,112,111,298,927,846,299,582,487,474,754,698,&s=NGDPD,&sy=2018&ey=2025&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1|tìtulu=World Economic Outlook Database|situ=Fundu Monetàriu Internatzionale|limba=inglesu}}</ref> (sa de noe a paridade de pòdere de achistu) e possèdit unu livellu de vida artu meda<ref>{{Tzita web|url=https://www.imf.org/en/Countries/FRA|tìtulu=France and the IMF|situ=Fundu Monetàriu Internatzionale|limba=inglesu}}</ref>. Su 1º ghennàrgiu 2021 sa populatzione totale de sa Frantza est de belle 67,4 miliones de abitantes, segundu sas istimas publicadas dae s'INSEE<ref>{{Tzita web|url=https://www.insee.fr/fr/statistiques/5012724#:~:text=Au%201%E1%B5%89%CA%B3%20janvier%202021%2C%20la,augment%C3%A9%20de%200%2C3%20%25.|tìtulu=Bilan démographique 2020|situ=INSEE (Institut National de Statistiques et des Études Économiques)}}</ref>, de cale 65 250 000 in sas regiones metropolitanas, 2 172 000 in sas chimbe provìntzias ultramarinas (''Départements d'Outre-Mer''). Est su segundu istadu prus pobuladu de s'Unione europea a pustis de sa Germània. Est fintzas s'istadu prus estèndidu de s'Unione europea e su de tres paisos prus ampros de s'Europa a pustis de sa [[Rùssia|Russia]] e de s'[[Ucraina]].
[[File:LocationFrance.png|
Frantza|center]] == Geografia ==
=== Localizatzione e làcanas ===
Sa parte europea de sa Frantza si narat ''France métropolitaine'' (Frantza metropolitana). S'agatat a s'estremidade otzidentale de s'Europa e sas làcanas suas non sunt cambiadas dae sa [[Segunda gherra mundiale|Segunda Gherra mundiale]] e su tratadu de Paris in su 1947. In inghìriu s'agatant: su [[Mare de su Nord]] in sa parte prus setentrionale de su Pas-de-Calais, sa Mànica (in frantzesu: ''Manche'') intre sas costeras de s'[[Inghilterra]] e sa [[Normandia (regione amministrativa)|Normandia]], su Mare Cèlticu a Nord-Ovest ue s'agatat su Finistèrru (''Finistère'' in frantzesu, ''Penn Ar-Bed'' in brètone), su Golfu de Gascògna (una parte de s'[[Otzèanu Atlànticu|Ocèanu Atlànticu]]) a ovest e su [[Mare Mediterràneu]] a sud-est ue b'at sas costeras de sa [[Otzitània (regione amministrativa)|Regione Otzitània]] (''Région Occitanie'' in frantzesu) e sa Regione [[Proventza-Alpes-Costa Asula|Proventza-Alpas-Costa Asula]] (''PACA'' o ''Provence-Alpes-Côte d'Azur'' in frantzesu). Làcanat cun su [[Bèlgiu]] a su nord-nord-est, cun su [[Lussemburgu]] a su nord-est, cun sa [[Germania|Germània]] a s'est-nord-est, cun s'[[Isvìtzera]] a est, cun s'[[Itàlia]] a est-sud-est, cun [[Mònaco]] a sud-est e cun s'[[Ispagna]] e s'[[Andorra]] a sud-sud-ovest.
Sas làcanas a est, a sud-est e a sud-ovest de su territòriu metropolitanu sunt istabilidas pighende in cunsìderu sos rios, sos frùmenes, sos lagos e sas cadenas de montes, est a nàrrere su frùmene Rhin, sos montes de su Jura, su lagu Léman, sas [[Alpes|Alpas]] e sos [[Pireneos]], mentras a nord-est sa làcana non s'est istabilida sighende s'impostatzione de sos elementos naturales.
Sa Frantza est fintzas cumpostas de unos cantos territòrios in foras de su continente europeu: est sa Frantza Ultramarina (''France d'Outre-Mer'' in frantzesu). Custu permìtit a sa Frantza de istare in totu sos continentes de su mundu in foras de s'ocèanu Àrticu.
Custos territòrios tenent istatutos diversos in s'amministratzione de sa Frantza e s'agatant:
* In [[Amèrica de su Norte|America de su Nord]]: [[Saint-Pierre e Miquelon|Saint-Pierre-et-Miquelon]];
* In [[Amèrica de su Sud|America de su Sud]]: sa [[Gujana Frantzesa]];
* In sas Antillas: sa [[Guadalupa]], sa [[Martinica]], [[Saint-Barthélemy (Antillas)|Saint-Barthélemy]] e [[Saint-Martin (Frantza)|Saint-Martin]];
* In s'[[Otzèanu Patzìficu|ocèanu Patzìficu]]: sa Caledònia Noa, sa [[Polinèsia Frantzesa|Polinèsia frantzesa]], [[Wallis e Futuna]] e s'ìsula Clipperton;
* In s'[[Otzèanu Indianu|ocèanu Indianu]]: sa Reunione e Majota, sas ìsulas Isparghinadas (''îles éparses'' in frantzesu), sas ìsulas Kerguelen, s'artzipèlagu de Crozet e sas ìsulas Saint-Paul e Amsterdam Noa qui formant sas [[Terras australes e antàrticas frantzesas|Terras Australes e Antàrticas Frantzesas]] (TAAF);
* In s'[[Otzèanu Atlànticu|ocèanu Atlànticu]]: sas domìnios frantzesos de Saint-Hélène;
* In s'[[Oriente Mèdiu]]: su domìniu natzionale frantzesu in Terra Santa (crèsia ''Saint-Anne de Jerusalem'')
* In [[Antàrticu]]: sa Terra Adélie, inclùdida issa puru in sos TAAF.
==Riferimentos==
| |||