Ofìtziu Internatzionali po sa Paxi: diferèntzias tra is versiones

{{CAM}}[[File:IPB_logo.svg|thumb|Logo de s'Ofìtziu Internatzionali po sa Paxi]]

S''''Ofìtziu Internatzionali po sa Paxi''' (connotu comenti '''IPB''', de s'[[Limba inglesa|inglesu]] ''International Peace Bureau'' o cun su nòmini [[Limba frantzesa|francesu]] ''Bureau International Permanent de la Paix'') est sa prus organizatzioni internatzionali antiga dedicada a sa circa de una solutzioni a is cunflitus po mèdiu de sa paxi. In su [[1910]] est stètia premiada cun su [[Prèmiu Nobel|Nobel]] po sa Paxi. Is membrus suus funt 300 organizatzionis in 70 paisus.<ref name=":1">{{Tzita web|url=http://www.ipb.org/who-we-are/|tìtulu=IPB - Who we are {{!}} IPB - International Peace Bureau|limba=en|atzessu=22 de julio de 2020}}</ref> Sa sea centrali est in [[Berlinu]], [[Germània]], cun ofìtzius in [[Barcellona]], [[Ispagna|Spànnia]], e [[Ginevra]], [[Isvìtzera|Svìtzera]].

Is prus campànnias de importu suas funt sa ''Campànnia Mundiali asuba de is Gastus Militaris'' e su ''Disarmu po su Svilupu Sostenìbili,'' ponendi s'atentzioni siat asuba de is armas nuclearis, siat asuba de is armas cunventzionalis, biològicas, minas de terra e armas piticas.<ref name=":1">{{Tzita web|url=http://www.ipb.org/who-we-are/|tìtulu=IPB - Who we are {{!}} IPB - International Peace Bureau|atzessu=22 de julio de 2020}}</ref><ref>{{Tzita web|url=https://demilitarize.org/|tìtulu=Homepage -|situ=demilitarize.org|limba=en|atzessu=22 de julio de 2020}}</ref>

S'OIP tenit stadu consultivu in su Cunsillu Econòmicu e Sotziali de is [[ONU|Natzionis Aunidas]] e est assotziau cun su Dipartimentu de Comunicatzioni Mundiali'''.'''<ref name=":1">{{Tzita web|url=http://www.ipb.org/who-we-are/|tìtulu=IPB - Who we are {{!}} IPB - International Peace Bureau|atzessu=22 de julio de 2020}}</ref>

S'Ofìtziu Internatzionali po sa Paxi est stètiu fundau in su [[1891]] comenti arresurtau de su de tres Cungressu Universali po sa Paxi, celebrau cussu annu me in [[Roma]], cun Fredrik Bajer comenti unu de is prus fundadoris de importu e primu presidenti onoràriu. S'ofìtziu s'est stabilèssiu me in [[Berna]] ([[Isvìtzera|Svìtzera]]) comenti òrganu centrali e esecutivu de s'Unioni Internatzionali de is Sotziedadis po sa Paxi, po ''coordinai is fainas de is sotziedadis diferentis po sa paxi e promovi su cuncetu de circa de solutzionis pacìficas de is conflitus internatzionalis''. Me is primus annus suus de vida, fiat formada de organizatzionis cun sa pròpiu ideologia e pròpiu programa<ref>{{Tzita web|url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1908/bajer/facts/|tìtulu=Fredrik Bajer Facts|situ=NobelPrize.org|limba=en-US|atzessu=2021-04-12}}</ref><ref>{{Tzita web|url=http://www.ipb.org/topics/history/|tìtulu=History|situ=IPB - International Peace Bureau|limba=en-US|atzessu=2021-04-12}}</ref><ref name=":0">{{Tzita publicatzione|tìtulu=The international peace movement 1815-1914: an outline|limba=en|url=http://www.ipb.org/wp-content/uploads/2020/07/Outline-of-1815-1914-peace-movement-with-attachements-1.pdf}}</ref><ref name=":3">{{Tzita web|url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1910/peace-bureau/history/|tìtulu=Permanent International Peace Bureau - History|situ=NobelPrize.org|limba=en-US|atzessu=2021-04-12}}</ref>.

Is punnas suas fiant s'incomentzu de arbìtrius internatzionali, taballus bilateralis po sa paxi, sa creatzioni de una corti internatzionali de giustìtzia e de unu corpus inter-guvernu o supernatzionali po sa cooperatzioni e su negòtziu intra natzionis. Po promovi custas ideas, s'Ofìtziu at realizau cungressus annualis po sa paxi<ref name=":0" />. At fruniu unu mèdiu de comunicatzioni intra is chi traballànt po sa paxi, editenti is publicatzionis ''Correspondance bimensuelle'' e ''Annuaire du mouvement pacifiste''<ref name=":3" />.

In su [[1910]] at bìncidu su [[Prèmiu Nobel]] po sa Paxi, ''po sa promovidura sua de sa paxi internatzionali'' e gràtzias a su dinai arriciu at amanniau su traballu chi fintzas a cussu momentu fiat dèbili e limitau a is donatzionis de is voluntàrius<ref>{{Tzita web|url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1910/peace-bureau/facts/|tìtulu=The Nobel Peace Prize 1910|situ=NobelPrize.org|limba=en-US|atzessu=2021-04-12}}</ref>.

Impari cun s'Unioni Interparlamentària, chi teniat raportus de amistadi cun issa, s'Ofìtziu Internatzionali po sa Paxi tenitat un'influèntzia manna in acostai s'opinioni pùblica e is polìticus cun su pensamentu po sa Paxi, promovendi giai de s'incomentzu una [[Sotziedade de Natziones|Sotziedadi de Natzionis]]<ref name=":0" />.

Sa [[Prima gherra mundiale|Prima Gherra Mundiali]] at firmau su traballu de s'Ofìtziu, lassendi morri puru s'Unioni Internatzionali de is Sotziedadis po sa Paxi. A s'acabu de sa gherra, s'OIP no teniat prus sa pròpiu fortza in mesu de is organizatzionis e istitutzionis internatzionalis<ref name=":3" />.

In s'interis de sa [[Segunda gherra mundiale|Segunda Gherra Mundiali]], po arrexonis tènnicas e ideològicas, su traballu de IPB s'est firmau ponendi su patrimòniu suu asuta de sa supervisioni de is autoridadis svìtzeras. In su [[1946]], acabada sa gherra, unas cantu organizatzionis chi dda formànt ant torrau a traballai. S'arresurtau est stètia sa creatzioni de un'organizatzioni noa, sa ''International Liaison Committee of Organizations for Peace (ILCOP)'', chi apustis de annus de negòtziu est stètia connota su 20 de gennaxu [[1961]] de su Cunsillu Federali de Svìtzera comenti benidora de sa bècia ''Unioni Internatzionali de is Sotziedadis po sa Paxi''. Su patrimòniu de custu ofìtziu funt stètius integraus in sa ILCOP, amparada aìnturu de s'[[ONU|Organizatzionis de is Natzionis Aunidas]] me in [[Ginevra]]<ref name=":3" />.

Sa ''Campànnia Mundiali asuba de is Gastus Militaris'' est una campànnia permanenti e globali chi durat totu s'annu. Est stètia creada in su mesi de [[Nadale|idas]] de su [[2014]] po traballai a su problema mundiali de is gastus militaris tropu mannus.<ref name=":2">{{Tzita web|url=https://demilitarize.org/global-campaign-on-military-spending/who-we-are/|tìtulu=Who we are -|situ=demilitarize.org|limba=en|atzessu=22 de julio de 2020}}</ref>

Sa punna de sa campànnia est a fai pressioni a is guvernus de su mundu po spendi su dinai me is setoris de saludi, scola, traballu e càmbiu climàticu intamis de su militari. In prus pedit de torrai a assinniai unu mìnimu de su 10% de is preventivus annualis de totu is stadus. A ùrtimu, pedit de smenguai sa produtzioni e cumèrtziu internatzionali de armas.<ref>{{Tzita web|url=https://demilitarize.org/global-campaign-on-military-spending/what-we-do/|tìtulu=What we do -|situ=demilitarize.org|limba=en|atzessu=22 de julio de 2020}}</ref>

Sa campànnia organizat sa [[Dii mundiali de mèngua de su gastu militari]] po pediri s'atentzioni de su pùblicu, de is mèdius de comunicatzioni e de is polìticus a is gastus militaris e sa necessidadi de cambiai is prioridadis.<ref>{{Tzita web|url=http://centredelas.org/|tìtulu=Homepage|situ=Delas|limba=ca|atzessu=22 de julio de 2020}}</ref>

Oindii, OIP fait una campànnia po intzulli sa firma e ratificatzioni de su TPNW.<ref>{{Tzita web|url=http://www.ipb.org/nuclear-weapons/|tìtulu=Nuclear Weapons {{!}} IPB - International Peace Bureau|limba=en|atzessu=23 de julio de 2020}}</ref>