Cungressu de Vienna: diferèntzias tra is versiones

Content deleted Content added
bogada ripetitzioni
arrangiaus riferimentus
 
Lìnia 2:
[[File:Congress of Vienna.PNG|thumb|315x315px|Delegados de su Cungressu de Vienna in un'intzisione de su tempus de Jean Godefroy.]]
[[File:Europe 1815 map en.png|thumb|313x313px|Fronteras de Europa torradas a trassare in su 1815]]
Su '''Cungressu de Vienna''' fiat istadu una cunferèntzia chi si fiat tenta in su [[casteddu de Schönbrunn]] (in [[Limba tedesca|tedescu]] ''Schloß Schönbrunn'') de s'[[Vienna|omònima tzitade]], tando capitale de s'[[Impèriu austrìacu]], dae su 1 de santandria de su [[1814]] a su 9 de làmpadas de su [[1815]] (mancari àteras datatziones aporrint su cumintzu e sa fine de su Cungressu a su 18 de cabudanni de su 1814 e a su 9 de làmpadas de su 1815<ref>{{tzita web|url=http://www.victorianweb.org/history/forpol/vienna.html|tìtulu=The Congress of Vienna, 1 November 1814 — 8 June 1815|autore=Bloy Marjie|accessolimba=en|atzessu=30 martzu 2014}}</ref>). Ddoe aiant partetzipadu is potèntzias europeas printzipales cun sa punna de torrare a trassare sa mapa de [[Europa]] e torrare a nou s'''[[Ancien régime]]'' a pustis de is trambùlios batidos dae sa [[rivolutzione frantzesa]] e de is [[gherras napoleònicas]]. Cun su Cungressu de Vienna s'aberit difatis sa chi est definida che a s'edade de sa [[Restauratzione]] in Europa chi si podet cunsiderare concluida cun is avolotos de su 1830-1831<ref>Sergio Parmentola, "Restaurazione" in ''Enciclopedia dei ragazzi'' (2006).</ref>.
 
Fiat sa prima borta cando sos istados europeos detzidiant ca su modu giustu de pònnere fine a una gherra fiat de unire totu sos istados interessados e discutire una solutzione chi baleret pro totus: un'idea chi at subrabìvidu fintzas a oe<ref name="ilpost:0">{{Tzita web|url=http://www.ilpost.it/2014/11/01/congresso-vienna/|tìtulu=Il Congresso di Vienna, 200 anni fa|situ=Il Post|data=2014-11-01|limba=it-IT|atzessu=2021-04-17}}</ref>. Sa bidea ca is cuntierras mannas e is chistiones internatzionales cheriant risòlvidas dae riuniones a chi partetzipaiant totu is natziones interessadas fiat comomai intrada in sa cultura de sa diplomatzia europea. Unu sèculu a pustis, custa bidea diat assumire sa forma de sa [[Sotziedade de Natziones|Sotziedade de sas Natziones]] e, a prus pagu de 150 annos de sa serrada de su Cungressu, diat portare a su naschimentu de is [[Natziones Unidas]] .<ref name="ilpost:0" />
 
Su resurtadu printzipale de su Cungressu, foras de sa ratìfica de sa pèrdida, chi fiat giai istada istabilida dae sa "Paghe de Parigi", de is territòrios chi sa [[Frantza]] si fiat annessionada intre su [[1795]] e su [[1810]], fiat istadu s'ammanniamentu de sa [[Impèriu Russu|Rùssia]] chi aiat balangiadu parte manna de su [[Ducadu de Varsàvia]] e su [[Granducadu de Finlàndia]], e fintzas s'ammanniamentu de su territòriu de sa [[Prùssia]], chi aiat achistadu sa [[Westfalia]], sa [[Renania]] setentrionale e parte de [[Ducadu de Varsàvia|Polònia]].