Corpu de istadu in Cile de su 1973: diferèntzias tra is versiones

Content deleted Content added
 
(Diferèntzia peruna)

Versione currente de is 08:38, 3 Maj 2021

Custu artìculu est iscritu cun sa grafia Limba Sarda Comuna. Abbàida sas àteras bariedades gràficas:

campidanesu · logudoresu · nugoresu

Su corpu de Istadu in Cile de su 1973 est istadu sa furriadura de su guvernu elèghidu democraticamente e presididu dae Salvador Allende a banda de s'esèrtzitu e de sa politzia natzionale, acontèssidu su 11 de cabudanni de su 1973. Eventu fundamentale de s'istòria de Cile, su corpu de Istadu at achiridu bàlida de sìmbulu pro sa gherra frita e de s'intrusida de sos Istados Unidos de Amèrica in is chistiones internas de is paisos de Amèrica Latina.

Golpe de su 11 de cabudanni 1973, fotgrafia de su palatzu de su presidente, La Moneda, bombardadu

Sa cadena de eventos chi aiat determinadu su corpu de Istadu tenet orìgine in su resurtadu de sas eletziones presidentziales de su 1970 chi aiat bidu prevalèssere, mancari de pagu, sa coalitzione de manca de Unidade Populare subra de sa coalitzione de dereta cumposta dae Partidu Natzionale e Democratzia Radicale, sìngia de un'eletoradu polarizadu a forte. In acòrdiu cun sa costitutzione, su Cungressu aiat risòlvidu sa situatzione de parada chi si fiat criada cun su resurtadu de su votu intre Salvador Allende (cun su 36,3%), su cunservadore (e ex-presidente) Jorge Alessandri Rodríguez (35,8%), e su cristianu-democràticu Radomiro Tomic (27,9%), votende pro s'aprovatzione de sa majoria relativa otenta dae Allende.

Vàrios setores de sa sotziedade cilena sighiant oponende·si·nche a sa presidèntzia sua, gasi comente sos Istados Unidos chi aiant esertzitadu una pressione diplomàtica e econòmica subra de su guvernu. Su 11 de cabudanni de su 1973 is fortzas armadas cilenas aiant afracadu Allende, chi fiat mortu suitzida durante su corpu de Istadu. Una giunta militare ghiada dae Augusto Pinochet aiat pigadu su pòdere, istabilende una ditadura chi diat durare fintzas a su 1990.

Àteros progetos modìfica