|
[[File:Tunisian Revolution collage.png|thumb|333x333px|Immàgines de sa Rivolutzione de is giasminos ]]
[[File:Arab Spring Democracy.svg|thumb|319x319px|Gràficu de is efetos subra sa democràtzia intre is rivolutziones àrabas vàrias. Sa Tunisia est su solu paisu chi at pòdidu artziare a livellos democràticos]]
Sa '''Rivolutzione de tunisina'''<ref>{{Tzita web|url=https://www.ara.cat/cronica/ningu-pot-apropiar-se-revolucio-tunisiana_1_2593774.html|tìtulu="Ningú pot apropiar-se de la revolució tunisiana"}}</ref><ref>{{Tzita web|url=https://www.ccma.cat/324/acudits-de-la-revolucio-tunisiana/noticia/1036746/|tìtulu=Acudits de la revolució tunisiana}}</ref> o '''Rivolutzione de is giasminos''',<ref>{{Tzita web|url=https://www.ara.cat/internacional/tunisia-mohamed-ghannouchi-ugtt_1_2999901.html|tìtulu=Es trenca l'acord per arribar a un govern d'unitat que supervisi la transició política fins a les eleccions}}</ref> est una nera de protestas acontessidas in tzitades medas de [[Tunisia]] intre su mese de nadale de su [[2010]] e su [[2011]] in su cuntestu de isuis [[Beranu àrabu (2010-2012)|BeranuBeranos àrabuàrabos]], e chi ant portadu a s'esìliu de su presidente [[Zine El-Abidine Ben Ali]] (in càrriga dae su [[1987]]). Is tunisinos preferent sa denominatzionedenùmenatzione '''Rivolutzione de sa dinnidade''' pro calificare sos acontessimentos de su 2010-2011.<ref>{{Tzita web|url=https://www.letemps.ch/opinions/remontant-revolution|tìtulu=En remontant la Révolution}}</ref>
PartidasTzocadas dae sa bidda de [[Sidi Bouzid]], dae chi su nùmene originale de « abolotu de Sidi Bouzid » (ثورة سيدي بوزيد) o de« intifada de Sidi Bouzid»,<ref>{{Tzita web|url=https://www.nouvelobs.com/opinions/20110101.OBS5549/tribune-sidi-bouzid-mon-amour.html|tìtulu="Sidi Bouzid, mon amour"}}</ref><ref>{{Tzita web|url=http://www.slate.fr/story/32201/facebook-manifestations-ben-ali-sidi-bouzid-tunisie|tìtulu=La génération Facebook plus forte que Ben Ali}}</ref> custas manifestatziones fiant atuadas protestende contra de su disimpreu chi tocaiat una fita manna de is giòvanos, in piessignu de is giòvanos diplomados, sa corrutzione e sa repressione de sa politzia. Fiant inghitzadas su 17 de nadale de su 2010, a fatu de s'immolatzione ponende·si fogu de unu pitzocu de 26 annos bendidore ambulante de fruta e birdura in [[Sidi Bouzid]], [[Mohamed Bouazizi]], sa cale mercantzia fiat istada cunfiscada avait été dae is autoridades.<ref>{{Tzita web|url=https://www.nytimes.com/2011/01/15/world/africa/15region.html?_r=1&hp|tìtulu=Joy as Tunisian President Flees Offers Lesson to Arab Leaders}}</ref>
Cun totu ca fiat istada atuada sa reprimidarepressione, in bator chidas is manifestatzione si fiant isparghinadas in totu su paisu, provochende sa fuida de [[Zine El-Abidine Ben Ali|Ben Ali]] a [[Aràbia Saudita]] su 14 de ghennàrgiu de su [[2011]]. Su cussìgiu costitutzionale aiat tando desinniadu su presidente de sa Càmbara de is deputados, [[Fouad Mebazaa]], che a presidente de sa Republica a ìnterim enin virtude de l'artìculu 57 de la [[Costitutzione tunisina de su 1959|Costitutzione de 1959]].<ref>{{Tzita web|url=https://www.jurisitetunisie.com/tunisie/codes/constitution/const1020p.htm|tìtulu=Constitution de la République Tunisienne 1959}}</ref> Custu rolu e sa formatzione de unu guvernu nou ghiadu dae su primu ministru bessendein essida [[Mohamed Ghannouchi]] no aiant paradu sa crisi; su controllu de oto ministèrios a banda de su partidu de Ben Ali, s'[[Agrupamentu costitutzionale democràticu]] (RCD), fiat contestaducuntestadu dae s'opositzione e dae is manifestatziones. Su segundu guvernu Ghannouchi fiat duradu isceti dae su 27 de ghennàrgiu 2011 a su 27 freàrgiu 2011: sa pressione populare e sindacale pro otènnere unu càmbiu prus cumpridu possìbile e is violèntzias sighidas aiat ispintu a sa nòmina de unu guvernu nou ghiadu dae [[Béji Caïd Essebsi]] e a s'isfaghimentu de su RCD su 9 de martzu.
Su 23 de santugaine de su [[2011]], si fiant tzelebradas infines is primas eletziones democràticas in s'istòria de s'istadu, assumende una Assemblea Natzionale Costituente, e incomintzende sa trasida de sa Tunisia a sa democratzia. Atualmente in Tunisia sighit sa crisi econòmica (cun bases pretzedentes a sa rivolutzione) e su protzessu de democratizatzione est galu in atu, nointames s'istadu rapresentat s'ùnicu esempru positivu de trasida a sa democratzia intre is beranos àrabos.<ref>{{Tzita web|url=https://www.limesonline.com/tunisia-elezioni-economia-nordafrica-democrazia/114921|tìtulu=È la democrazia la risorsa strategica della Tunisia}}</ref>
Is gherras durante sa rivolutzione ant fatu 338 ochidos et 2 .174 feridos.<ref>{{Tzita web|url=https://africanmanager.com/tunisie-338-morts-et-2174-blesses-bilan-officiel-mais-pas-definitif/|tìtulu=Tunisie : 338 morts et 2174 blessés, bilan officiel mais pas définitif.}}</ref>
== Riferimentos ==
| 
