Pandèmia de COVID-19: diferèntzias tra is versiones

Sas cunsighèntzias prus ampras de s'epidèmia cumprendent pessamentos subra s'instabilidade econòmica. Sa crisi polìtica at inclùdidu fintzas su litzentziàmentu de diversos cabos locales de su [[Partidu Comunista Tzinesu]] pro s'iscassa resposta issoro a s'isciopu de s'epidèmia.<ref>{{Tzita web|url=https://www.theguardian.com/world/2020/feb/11/china-fires-two-senior-hubei-officials-over-coronavirus-outbreak|tìtulu=China fires two senior Hubei officials over coronavirus outbreak}}</ref> In vàrios istados sunt istados signalados episòdios de [[xenofobia]] e [[ratzismu]] contra persones de orìgine tzinesa e de s'[[Àsia orientale]].<ref>{{Tzita web|url=https://www.sbs.com.au/news/this-is-racism-chinese-australians-say-they-ve-faced-increased-hostility-since-the-coronavirus-outbreak-began|tìtulu='This is racism': Chinese-Australians say they've faced increased hostility since the coronavirus outbreak began}}</ref><ref>{{Tzita web|url=https://web.archive.org/web/20200203232009/https://www.theguardian.com/world/2020/feb/01/coronavirus-weaponised-way-to-be-openly-racist|tìtulu=Coronavirus fears fuel racism and hostility, say British-Chinese}}</ref><ref>{{Tzita web|url=https://web.archive.org/web/20200203150150/https://globalnews.ca/news/6495961/coronavirus-anti-china-sentiment/|tìtulu=Coronavirus fears trigger anti-China sentiment across the globe}}</ref><ref>{{Tzita web|url=https://web.archive.org/web/20200203194428/https://www.cnn.com/2020/01/31/asia/wuhan-coronavirus-racism-fear-intl-hnk/index.html|tìtulu=As the coronavirus spreads, fear is fueling racism and xenophobia}}</ref> Sa difusione de disinformazione e [[fake news]] subra su virus, printzipalmente online, est istada descrita dae s'[[OMS]] comente a una "[[Infodemiologia|infodemia]]".<ref>{{Tzita web|url=https://choice.npr.org/index.html?origin=https://www.npr.org/sections/goatsandsoda/2020/02/21/805287609/theres-a-flood-of-fake-news-about-coronavirus-and-a-plan-to-stop-it|tìtulu=Fake Facts Are Flying About Coronavirus. Now There's A Plan To Debunk Them}}</ref>

 

 

Giai dae sa fine de su mese de freàrgiu [[2020]] organizatziones vàrias in totu su mundu s'agataiant ocupadas in s'isvilupu de unu [[vatzinu]] pro su virus e a partire de su mese de austu de su matessi annu su tando presidente de [[Istados Unidos de Amèrica|Istados Unidos]] [[Donald Trump|Donanld Trump]] nd'aiat annuntziadu s'arribu a intro de s'annu, mentras ca in [[Rùssia]] fiat comintzada sa suministratzione de su vatzinu "Sputnik V". In su mese cabudanni unos cantos vatzinos fiant intrados in sa de tres (e ùrtima) fase de s'isperimentatzione, chi cunsistet in sa suministratzione a deghes de mìgias de voluntàrios pro nd'istudiare sos efetos durante is meses a sighire. Intre custos b'at su vatzinu frutu de sa collaboratzione intre [[Pfizer]] e [[BioNTech]], ma fintzas su de [[Moderna]], [[Astrazeneca]] e [[Johnson & Johnson]]. In su mese de santandria de su 2020 fiant annuntziados is resurtados de sas anàlisis preliminares de s'isperimentatzione de unos cantos vatzinos. In sa minuda, su 9 santandria Pfizer atestaiat s'eficatzidade de su vatzinu suo a su 90%, sighiat su de 16 santandria s'annùntziu de Moderna segundu cale su vatzinu suo diat tènnere un'eficatzidade de su 94,5%. Su 8 de nadale fiat reportadu ca su vatzinu AstraZeneca teniat eficatzidade de unu 70%, segundu unu istùdiu.<ref>{{Tzita web|url=https://www.foxnews.com/health/astrazeneca-coronavirus-vaccine-safe-70-effective-study|tìtulu=AstraZeneca coronavirus vaccine safe, 70% effective, study suggests}}</ref> Su 2 de nadale 2020 su [[Rennu Unidu|Regnu Unidu]] aiat aprovadu su vatzinu Pfizer-BioNTech (naradu Comirnaty). Su 8 de nadale fiat sa die de sa prima suministratzione de unu vatzinu contra su nou coronavirus: est una tzitadina [[Inghilterra|inglesa]] 90enne, Margaret Kennan, sa prima a ddu retzire. Dae custu momentu su vatzinu Comirnaty fiat aprovadu in antis in is [[Istados Unidos de Amèrica|Istados Unidos]], in ue sa [[Food and Drug Adminitration|FDA]] aiat dadu su bia lìbera su 14 de nadale e sa suministratzione fiat comintzada sa die a pustis. Fia sighida s'[[Unione Europea]], in ue s'[[Agentzia Europea pro is Meighinas|EMA]] asseguraiat subra sa calidade e sa seguresa de su vatzinu su 21 de nadale. Su gai naradu vaccine-day europeu fiat fissadu pro su 27 de nadale. Su 27 nadale etotu comintzat sa vatzinatzione in is istados de s'Unione Europea.