Sardu nugoresu: diferèntzias tra is versiones
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Lìnia 1:
{{variant|NUG}}
[[File:Sardinia Language Map.png|thumb|200px|right|Sos limbazos de sa Sardinna]]
Su '''nugoresu''' est su limbazu de sa [[limba sarda]] chi si faveddat in sa tzitade de [[Nùgoro]].
Su '''nugoresu''' est su limbazu de sa [[limba sarda]] chi si faveddat in sa bidda de [[Nùgoro]]. Ischirriande su sardu in duas macrovariantes su nugoresu diat resurtare unu limbazu [[Sardu logudoresu|logudoresu]], mancari chi b'apat fenòmenos morfolòzicos e fonèticos chi l'acùrtzian fintzas a su [[Sardu campidanesu|campidanesu]], e in su lèssicu nugoresu b'at paràgulas medas chi bi sun in campidanesu puru. Mancari chi Nùgoro siat in Barbàgia, su nugoresu no est unu limbazu barbaritzinu, comente sun imbetzes sos limbazos de sas biddas chi sun a làcana a Sud: su ''mamujadinu'', s' ''uljanesu'' e s' ''orgolesu''.▼
▲
Sos limbazos chi s'assimizan de prus sun sos de sas biddas chi bi sun a Ponente: [[Oroteddi]], [[Onieri|Onjeri]], [[Orane]] e [[Sarule]], sas diferèntzias de pronùntzia chin custos limbazos sun pacas. In sas biddas chi bi sun a Nord-Ovest, [[Benetuti]], [[Nule]] e gai sichinde si faveddat su ''costerinu'', chi est a midade tra su nugoresu e su logudoresu. A nord b'est [[Orune]] chi tenet unu limbazu suo chin una pronùntzia diversa dae sas àteras biddas chi tenet a curtzu, ma b'at cosas chi s'assimizan a su nugoresu, a su costerinu e a su bitichesu.▼
▲Sos limbazos chi s'
Sas àteras biddas chi bi sun a nord e a nord-est tenen limbazos chi s'assimizan intro de issos: su ''bitichesu'', su ''luvulesu'', s' ''onaniesu'', su "ludinu" e poi sos limbazos ''baroniesos''.▼
▲Sas àteras biddas chi bi
A oriente b'est su ''durgalesu'' chi tenet cosas chi s'assimizan a su baroniesu, a su nugoresu e a su barbaritzinu.▼
▲A oriente b'est su
Carchi linguista cussiderat custos limbazos comente chi sian un'ùnica macrovariante, chi mutin "nugoresu".▼
▲Carchi linguista cussiderat custos limbazos comente chi
==Carchi regula de fonosintassi==
In totu sos limbazos sardos
Est de importu meda a ammentare chi custas sun règulas chi azudant a faveddare e leghere benem ma non balent cando semus iscrivende!
Pro custas règulas, sa paràgula
EST + vocale* = EST; esèmpju: est issu (si leghet '''est issu''')
Line 26 ⟶ 28:
EST ( prima de una pausa, o acabbande un'arrèjonu)= ESTE; es: issu est, ( si leghet '''issu este''')
Pro sa mantessi resone, sas paragulas chi acabbant chin S, cando a pustis
*S <> B = R <> B ; es. sos benes (pron. so'''r''' benes<small>e</small>)
*S <> D = R <> D ; es. sos durches (pron. so'''r''' durches<small>e</small>)
Line 40 ⟶ 42:
*S <> S = abbarrat uguale ; es. sas seddas (si leghet sa'''s''' seddas<small>a</small>)
*S <> A = abbarrat uguale ; es. sos arbores (si leghet so'''s''' arbores<small>e</small>)
e gai sichinde...▼
In sas paràgulas chi
Cando una paràgula acabat chind una cunsonante, si a pustis b'at una pausa o finit s'arrèjonu, si nat una vocale in prus chi est uguale a s'urtima vocale de sa paràgula.
In sos ateros limbazos sardos, campidanesos e logudoresos, cando una cunsonante serrada surda addòbiat una vocale, mudat ind una cunsonante aprossimante sonora. In custa manera: C>G; T>D P>B. es. in campidanesu su pani si narat su '''b'''ani ( ma abbarrat uguale a pustis de cunsonante es. is '''p'''anisi). es. in logudoresu su cane si nat su '''g'''ane ( ma abbarrat uguale a pustis de cunsonante es. sos '''c'''anese) es in campidanesu e in logudoresu sa terra si leghet sa '''d'''erra ( ma abbarrat uguale a pustis de cunsonante es. sas '''t'''errasa o is '''t'''errasa) es. in logudoresu "cras torrat" si leghet "cras torra'''d'''a".▼
▲In sos ateros limbazos sardos, campidanesos e logudoresos, cando una cunsonante serrada surda
Infinis, tocat a ammentare chi in Nugoro e in sas biddas a curtzu, C, P, e T si leghent semper comente sunt iscritas.
==Boches curreladas==
Line 56 ⟶ 59:
* [[Sardu campidanesu]]
* [[Limba sarda]]
[[Categoria:Limba sarda]]
|