Gherra de Afganistàn (1979-1989): diferèntzias tra is versiones
Content deleted Content added
Pàgina creada cun '{{LSC}} Sa '''gherra in Afganistàn de su 1979-1989''', a bortas inditada fintzas che a '''gherra sovièticu-afgana''', est istada unu cunflitu acontèssidu intre su 24 nadale de su 1979 e su 15 freàrgiu de su 1989 in su territòriu de s'Afganistàn, e chi at bidu contrapostas de unu cantone is fortzas armadas de sa Repùblica Democràtica de Afganistàn (RDA), poderadas dae unu cuntingente mannu de tropas de terra e de àire de s'Unione Sovietica|Uni…' |
No edit summary |
||
Lìnia 1:
{{LSC}}
[[File:Afghan-Soviet war.png|thumb|345x345px|Immàgine de sa gherra sovièticu-afgana]]
Sa '''gherra in Afganistàn de su 1979-1989''', a bortas inditada fintzas che a '''gherra sovièticu-afgana''', est istada unu cunflitu acontèssidu intre su 24 nadale de su [[1979]] e su 15 freàrgiu de su [[1989]] in su territòriu de s'[[Afganistàn]], e chi at bidu contrapostas de unu cantone is fortzas armadas de sa [[Repùblica Democràtica de Afganistàn]] (RDA), poderadas dae unu cuntingente mannu de tropas de terra e de àire de s'[[Unione Sovietica|Unione Soviètica]], e de s'àteru agrupamentos vàrios de gherrillieris afganos nodidos in s'imparis che a [[mujaheddin]], apoderados materialmente e finantziariamente dae unu nùmeru mannu de natziones èsteras; sa gherra est cunsiderada parte de sa [[gherra frida]] aici comente fintzas sa prima fase de sa prus ampra [[gherra tzivile afghana]].▼
[[File:SovietInvasionAfghanistanMap.png|thumb|314x314px|Mapa de s'invasione soviètica]]
▲Sa '''gherra in Afganistàn de su 1979-1989''', a bortas inditada fintzas che a '''gherra sovièticu-afgana''', est istada unu cunflitu acontèssidu intre su 24 nadale de su [[1979]] e su 15 freàrgiu de su [[1989]] in su territòriu de s'[[Afganistàn]], e chi at bidu contrapostas de unu cantone is fortzas armadas de sa [[Repùblica Democràtica de Afganistàn]] (RDA), poderadas dae unu cuntingente mannu de tropas de terra e de àire de s'[[Unione Sovietica|Unione Soviètica]], e de s'àteru agrupamentos vàrios de gherrillieris afganos nodidos in s'imparis che a [[mujaheddin]], apoderados materialmente e finantziariamente dae unu nùmeru mannu de natziones èsteras; sa gherra est cunsiderada parte de sa [[gherra frida]] aici comente fintzas sa prima fase de sa prus ampra [[gherra tzivile afghana|gherra tzivile afgana]].
Su cunflitu aiat tentu cumintzu cun s'invasione de su paisu a banda dae is fortzas de s'[[Armada Rossa soviètica]], intentzionadas a depònnere su presidente de sa RDA [[Hafizullah Amin]] pro ddu remplasare cun [[Babrak Karmal]]; s'interventu militare de s'[[Unione Sovietica|URSS]] aiat provocadu una recrudescenza de sa gherrìllia afghana contra de su regìmene de sa RDA, giai dae tempus isparghinada meda in su paisu: is cumbatentes mujaheddin, partzidos fileras vàrias e partidos intre issos e issos de manera chi pro totu sa durada de su cunflitu no aiant tentu mai una ghia unitària, aiant printzipiadu tando una campagna de gherrìllia longa a dannu de is fortzas sovièticu-afganas, contende subra su fatu de tènnere is pala ammuntadas dae sos armamentos, dae is fruniduras e de s'apòmpiu logìsticu chi ddi fiat dadu (de manera no ufitziale) dae natziones comente [[Istados Unidos de Amèrica|Istados Unidos]], [[Pakistan|Pakistàn]], [[Iran|Iràn]], [[Aràbia Saudita]], [[Cina]] e [[Rennu Unidu|Regnu Unidu]].
A pustis de prus de noe annos de gherra, chi aiant provocadu destruiduras mannas meda a Afganistàn comente pèrdidas mannas de vidas tziviles, s'interventu sovièticu in sa gherra aiat tentu acabu cun unu retiru generale de is tropas su 15 freàrgiu de su [[1989]], a pustis de sa firma de sos [[Acòrdios de Ginevra (1988)|acòrdios de Ginevra]] intre RDA e [[Pakistan|Pakistàn]]; is gherras intre mujaheddin e tropas guvernativas aiant sighidu in s'àmbitu de sa [[gherra tzivile afghana|gherra tzivile afgana]], fintzas a sa ruta de su guvernu de sa RDA in s'abrile de su [[1992]].
Est postu in cumparàntzia dae unos cantos istòricos cun sa [[gherra de su Vietnam]], sende chi si podet trassare unu parallelu cun su cunflitu intre [[Istados Unidos de Amèrica|Istados Unidos]] e [[Vietnam]].
| |||