Grèghia: diferèntzias tra is versiones

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Etichetas: Visual edit: Switched Disambiguation links
Lìnia 1:
{{LSC}}
{{s}}{{variant|LOG}}
[[File:Flag of Greece.svg|thumb|220px|right|Sa bandela]]
[[File:Gr-map.png|thumb|220px|right|Sa cartina de sa Grèghia]]
[[File:Acropolis of Athens 01361.JPG|thumb|220px|right|S'[[Acropoli]] de [[Atene]]]]
[[File:Tholos Athena Pronaia.JPG|thumb|220px|right|Su tholos de [[Delfi]]]]
 
{{Istadu
|ligàmeneBandera=Flag of Greece.svg
|ligàmeneIstemma=Coat of arms of Greece.svg
|nùmeneAtuale=Grètzia
|pàginaBandera=Bandera de sa Grètzia
|pàginaIstemma=Istemma de sa Grètzia
|ligàmeneLocalizatzione=EU-Greece.svg
|LigàmeneMapa=Greece map.gif
|limba=[[Limba grega|gregu]]
|àteraslimbas=[[limba albanesa|albanesu]], [[limba arumena|arumenu]], [[limba bùlgara|bùlgaru]], [[limba giudeu-ispagnola|giudeu-ispagnolu]], [[limba matzedònia|matzèdonu]], [[limba romanì|romanì]], [[limba turca|turcu]]
|indipendèntzia = 1 de ghennàrgiu de su [[1822]] dae s'[[Impèriu otomanu|Impèriu Otomanu]]
|intradaONU=25 de santugaine de su [[1945]]
|nùmeneUfitziale=Repùblica Ellènica
|populatzioneAnnu=2017
|populazione=10.768.477
|populatzioneDensidade=81,67
|festa=6 de nadale
|istadu antepostu=[[File:Flag of Greece (1970-1975).svg|15px]] [[Ditadura de sos coronellos|Ditadura de is Coronellos]]
|mannàriaAbba=0,86
|mannàriaÒrdine=94
|mannàriaTotale=131.940
|valuta=[[Euro]]
|PILPPCprocapiteValuta=$
|PIL=219.097
|PIL annu=2018
|PILPPC=312.661
|PILPPCValuta=$
|PILPPCAnnu=2018
|PILproabitante=PIL/ab: 20.407 $ USA
|PILValuta=$
|PILprocapite=20.407
|PILprocapiteValuta=$
|capitaleAbitantes=664.046
|làcanas= [[Albania]], [[Bulgaria]], [[Matzedònia de su Norte]], [[Turchia]]
|continente=[[Europa]]
|capitaleAbitantesAnnu=2011
|capitale=[[Atene]]
|guvernu=[[repùblica parlamentare]]
|populatzioneTotale=10.768.477
|motu=
|oràriu=[[UTC+2]] ([[Ora legale]]: [[UTC+3]])
|coordinadas=no}}
{{coord|format=dms|display=title}}
Sa '''Grètzia''' (in [[Limba grega|gregu]]: ''Ελλάδα'', trasliteradu: ''Elláda''), ufitzialmente '''Repùblica Ellènica''' (in [[Limba grega|gregu]]: ''Ελληνική Δημοκρατία'', trasliteradu: ''Ellīnikī Dīmokratía'') est un'istadu de s'[[Europa meridionale]], postu subra de su tretu meridionale de sa [[Balcanos|penìsula balcànica]]. Est una [[repùblica parlamentare]] [[istadu unitàriu|unitària]] e sa capitale est sa tzitade de [[Atene]]. Sa limba ufitziale est su [[Limba grega|gregu modernu]].
 
S'istadu tenet istèrrida de 131.940 km² e contat polulatzione de unos 10.768.477. Su tretu peninsulare allàcanat a norte cun [[Albania|Albania]], [[Matzedònia de su Norte]], [[Bulgaria]] e [[Turchia]] e s'incarat in is àteros cantones a su [[mare Egeu]], de su [[mare Jòniu]] e de su mare de [[Creta]]. Amministrat in totale prus de 6.000 ìsulas, 227 de sas cales populadas.<ref>{{Tzita web|url=https://www.britannica.com/place/Greece|tìtulu=Greece}}</ref>
'''Grèghia''' ([[Limba grega|in gregu:]]: ''Ελλάδα'') est unu istadu de sa penìsula de sos Balcànus, sa capitale sua este [[Atene]].
 
Sa Grètzia si cunsìderat s'ideale sighidore de sa [[tziviltade mitzenea]] e de s'[[Grèghia Antiga|antiga Grètzia]], cunsiderende·si su bratzolu de sa [[tziviltade otzidentale]] e sa pàtria de sa primordiale [[democratzia]]<ref>{{Tzita libru|autore=Mose Finley|tìtulu=Democracy Ancient and Modern|editzione=2|annu=1985|tzitade=London: Hogarth}}</ref>, de sa filosofia<ref>{{Tzita libru|autore=Frederick Copleston|tìtulu=History of Philosophy|volume=1}}</ref> e de is printzìpios artìsticos e geomètricos, non prus de is [[Giogos olìmpicos antigos]], sa cale eredade est istada regorta dae is [[Olimpìades modernas|modernas Olimpìades]].
 
La Republica afundat is raighinas suas in sa [[gherra de indipendèntzia grega]] acontèssida in su [[sèculu XIX]] contra s'[[Impèriu otomanu|Impèriu Otomanu]], chi aiat dadu vida a sa [[Prima Repùblica Ellènica]]. Cun sa [[Cunventzione de Londra (1832)|cunventzione de Londra]] de su 1832 si fiat istabilida sa nàschida de su [[Regnu de Grètzia]], furriadu una prima borta in su [[1924]] cun sa nàschida de sa [[Segunda Repùblica Ellènica]], e una segunda borta in su [[1968]] cun su [[corpu de Istadu]] atuadu dae is coronellos [[Geōrgios Papadopoulos]], [[Nikolaos Makarezos]] e [[Ioannis Ladas]], chi aiat dadu inghitzu a sa [[Ditadura de sos coronellos|Ditadura de is Coronellos]]. Sa moderna Repùblica fiat istabilida in su [[1974]] cun sa fine de su regìmene militare.
 
Mancari sa forte incuida causada dae sa [[Crisi econòmica de sa Grètzia|crisi econòmica de sos annos 2010]], sa Grètzia est cunsiderada un'istadu isvilupadu, a su de trintaduas posiduras in s'iscala mundiale pro [[inditu de isvilupu umanu]] e cun unu rèditu per capite de 20 317 $ (datos agiornados a su [[2019]]). Est unu de is 51 Istados chi in su [[1945]] ant aderidu a s'[[Organizatzione de sas Natziones Unidas|Organizatzione de is Natziones Unidas]] e dae su [[1981]] est parte in antis de sa [[Comunidade econòmica europea|Comunidade Econòmica Europea]] e a pustis de s'[[Unione Europea]] e at adotadu s'[[Èuru|Euro]] impare cun sa parte manna de sos àteros istados membros in su [[2002]]; est in prus membru de s'[[Organizatzione de su Tratadu de s'Atlànticu Norte]] (NATO) de su 1952,<ref>Su 14 de austu de su [[1974]] is fortzas militares gregas si fiant retiradas dae sa [[NATO]] in protesta a s'ocupatzione illegale di [[Tzipru de su Norte|Tzipru Norte]], occupatzione a in antis de sa cale l'Alliàntzia fiat pàssida indifferente. Sa Grètzia est torrada a intrare in sa NATO in su 1980.</ref> de s'[[Organizatzione pro sa Cooperatzione e s'Isvilupu Econòmicu|Organizatzione pro sa cooperatzione e s'isvilupu econòmicu]] (OCSE) dae su [[1961]], e membru fundadore de s'[[Organizatzione de sa Cooperatzione Econòmica de su Mare Nieddu]] (BSEC) e de s'[[Agentzia Ispatziale Europea|Agèntzia Ispatziale Europea]] (ESA).<ref>{{Tzita web|url=https://www.esa.int/About_Us/Business_with_ESA/Greece_becomes_16th_ESA_Member_State|tìtulu=Greece becomes 16th ESA Member State}}</ref>
 
Intre de is tzitades prus mannas s'arremonant sa capitale, [[Atene]], chi at acasagiadu is [[Giogos Olìmpicos Modernos|Giogos olìmpicos modernos]] [[Olimpìades de su 1896|in su 1896]] e torra in su [[Olimpìades de su 2004|2004]], [[Thessaloniki]], a bortas narada fintzas ''Symprōteyousa'' (in [[Limba grega|gregu]]: Συμπρωτεύουσα, literalmente: "''co-capitale''")<ref>{{Tzita web|url=https://web.archive.org/web/20090422072423/http://www.macedonian-heritage.gr/WhiteTower.html|tìtulu=Macedonian Heritage}}</ref>, [[Patra]], printzipale tzentru de su [[Peloponnesu]], e [[Iráklio]], cabulogu e tzentru abitadu majore de s'ìsula de [[Creta]].
 
==Riferimentos==
<references/>
==Àteros progetos==
{{commons|Category:Greece|Grètzia}}
[[File:Acropolis of Athens 01361.JPG|thumb|220px|right|S'[[Acropoli]] de [[Atene]]|left]]
[[File:Tholos Athena Pronaia.JPG|thumb|220px|right|Su tholos de [[Delfi]]|left]]
{{Europa}}