Ollollai/logudoresu: diferèntzias tra is versiones

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Lìnia 5:
==Istoria==
Subra su monte de ''Santu Basili'' bi sunt sas rastras prus antigas de sa bidda. Inoghe s'agatant sas rastras de insediamentos umanos de su 4.000 a.C. A pustis a custas populatziones si sunt summadas ateras populatziones de nuragigos chi si fuiant dae [[Campidanu]] pro more de sos [[Cartagine|cartaginesos]]: si creet ca su nomene de sa bidda bengiat dae custas populatziones sos ''Iolaesos''.
Ateras rastras las ant agatadas in sos logos de ''Sinasi'', ''Su trichinzu'', ''Puzone'', ''S'enucrarzu'', ''Sa 'erina'', ''Sos molinos'', ''Sos gadones'', ''Moroniai'', ''OrrocoinaOrrocochina'' e ''Donnicheddu'' (de epuca giudicalejuigale).
Sos abitantes in su [[IV seculu]] fint galu paganos mentras in totu sa Sardigna fint jae cristianos, s'imperadore bizantinu [[Mauritziu]], aiat cumpresu ca su controllu de sa Sardigna non podiat essere cumpletu chentza su controllu religiosu, duncas aiat pedidu agiudu a su papa [[Gregoriu Mannu]], su cale tramite su capu de sos barbaricinos [[Ospitone]] (chi fit jae cristianu e chi si narat biviat in su monte de ''Santu Basili'') aiat cunvertidu sa populatzione cun su agiudu de [[Santu Felice]] e [[Santu Ciriacu]].
 
==Epuca Juigale==
In epuca giudicale faghiant parte de sa curadoria de Ollolai sas biddas de [[Gavoi]], [[Lodine]], [[Fonne]], [[Ovodda]], [[Ortzai]], [[Mamuyada]], [[Teti]], [[Austis]], [[Tìana]], [[Orgòsolo]] e [[Ulìana]]. Importante de custa epuca est su fogu chi su 5 de Austu de su 1490 chi aiat distruidu totu sa bidda, si narat ca est istadu su frutu de sa ''disamistade'' intra sas famiglias de sos ''Arbau'' e de sos ''Ladu'', sos primos dae sa parte de sos [[Aragonesos]], sos urtimos dae sa parte de su [[Juigadu de Arborea]].
 
==Limba==
Particulare est su sardu chi si faeddat in Ollolai, paris cun sas biddas de [[Ovodda]], [[Mamuyada]], [[Orgòsolo]], [[Ulìana]], [[Fonne]], [[Lodine]], [[Ortzai]] e [[Gavoi]], su cale est caraterizadu dae una oclusione laringale su ''corpu de glotide'' pro sas literas K e F, paris fintzas cun sas biddas de su [[Sarrabus]], est s'unicu casu intra totu sas limbas romanzas.
 
==Festas printzipales==
Sas festas printzipales sunt ''Santu Mighele'' su 29 de cabudanni e s'8 de mayu, ''Santu Basili'' sa primu die de cabudanni, ''Santu Antoni'' su 17 de Jannarzu. Sa festa prus importante in die de oe est ''Santu Bartolomeu'' sa cale durat tres dies dae su 23 de austu. Meda importante est su ''Carrasegare'' cun sas ''Mascheras Lìmpias'', sos ''Intintos'' e sos ''Bumbones''. Totu sas festas de s'istiu sunt caraterizadas dae sas protzessiones a caddu.
[[de:Ollolai]]
[[en:Ollolai]]