Ortueri: diferèntzias tra is versiones

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Lìnia 81:
==Territoriu==
[[category:Biddas de sa Sardigna]]
Ortueri est una bidda de sa provintzia de Nugoro, inue biventbivente milli e chimbighentos ànimaspresonas, in su tzentru de sa Sardigna e faghtefaghete parte de su Mandrolisai. Su territòriu est riccuericcu de bìngias e, matas de ortigu e olia. Ortueri, meda bortas, est lumenadu pro is traballos in ortigu, de antigu prestìgiu, pro s'originalidade e s'abilidade de is artigianos e po sa tessidura de orbàce chi est manigiada po faghere is costumenes de sa traditzione sarda.
 
==Istoria==
Is raighinas de custa bidda suntfunti medievales. Sa prima populatzione incomintzat a bivere in s''S'arte de Travi'' e Ales Ruinas chi fiat, innantis, una colònia romana. Medas suntfunti is restos de s'epoca romana chi s'agatant in su territòriu, comente sa pedra chi s'agatat in "Pedra Litterada" e chi serbiat comente tumba, in ueinue, fintzas a su 1932 dduedue fiat un'antiga necròpoli.
In s'arte de ''Pran'e Laccos'' s'agatant tumbas anca suntfunti iscritas, in su covecu de pedra, is initziales DM, dedicadu a is "Dei Mani".
Ortueri fiat parte de sa Curatoria de su Mandrolisai e de su Giudicadu de Arborea, e in su tempus Sabaudu fiat parte de sa contea de Santu Martine, Terra de sos Valentino.
 
==Poite bisitae Ortueri!?!==
Meritanta interesseuna visita is singiales de sa civiltade Romana ki funti ispratzinaos in tottu su territoriu, però sa cosa ki prusu si pode godíe funti is profumos e sa bellesa de Natura.
AKara a Nord de sa bidda s'agattada su Monte Pedrarba, dominau de un'orrocca tzirriada "Sa Conca e s'Isteddu"
de inuenue si podente biede is Montes de su Gennargentu, kara a Est, ea s'atteru kirru su mare de Crabas, a Ovest, in mesu de sa natura e de sa riserva naturale anka bivente: sribones, margianes, dainos, poianas, e otros animales ki igue agatanta acconcu.
Cara Est, est possibile faede passilladas a pea o a cuaddu in su boscu fitu e profumau de Suergios e Iddostre de su Parku "Mui Muscas", inue no est dificile attobiae calecunu molenteddu sardu, arratza in estintzione, ki bivede in su Parku e est proteggíuprotéggiu po mole de sa leggelezze de s'omonimu "Parku de su Molente Sardu".
 
 
==Monumentos e Festas==
Sa Cresia de Santu Nigola fudiest istettia fraigada tra su XVII e su XIX seculu, e s'agattada propiu in mesu de sa idda. Est sa Cresia principale de Ortueri, cund'unu campanile de 38m e su segundu de Sardinnia.
Sa festa in onore de su Santu funti: su sese de Nadale, cun crufessones, coros e ballos sardos. Sa terza Dominiga de Maju.
 
Santa Maria, una Cresia postas'agatada in pizzu de unaunu montigheddu daenue domina sa collinaidda, inueanca prima, in is tempos antigos s'agataiada unu tempiu paganu.
Sa festa religiosa si festada s'otto de Cabudanni cun i sa santaSanta ki benidi leada de sa Cresia de su Patronu fintzas a Santa Maria. In onore suo, seganta una matta arta e a pustis da pulinti de is naes e in sa punta benidi posta una bandela de linna cun in aintru una pariga de puddas. A pizzu de sa bandela s'accappiada unu pane tundu fattofattu in dommo e beneidu "su Pitzudu". Ancora oe is piccioccos faente a gara po artziae a "nde lompede sa Bandela".
 
{{Template:Provìntzia de Nùgoro}}