Creja: diferèntzias tra is versiones

'''Creja''' Cun custa paraula chi derivada dae su grecu ecclesìa, e dae su latinu ecclèsia, si intendede indicare sa comunidade. In su grecu classicu si intendiada sa comunidade tzivile. In su Nou Testamentu si intendede sa comunidade de fide, reunida po tzelebrare su cultu, po iscultare sa paraula de sos profetas o de Cristos, chi beniada annuntziada a su populu. Cun custa paraula s'intendede puru su fraigu inue sos cristianos si reunian esi reunini. In sos primos tempos sos cristianos no aiana crejas. Si reuniana in sas domos, o in sas catacumbas in tempu de persecutzione. A poi de s'Edittu de Costantinu imperadore ( Edittu de Milanu, 313) chi daiada libertade a sa creja cristiana, s'est incomintzadu a fraigare crejas mannas e minores. Como presentamos una creja manna comente bi nd'aiana in Roma, Costantinopoli e in ateros logos. A denanti de sa creja bi fudi su vestibulu, dae su vestibulu si intraiada in su chiostro, e in su tzentru bi fudi una funtana; s' intraiada in sa navada ( ca fudi allongada comente una nave); sa navada podiada essere unica o divisa dae colunnas. Dae sa navada si passaiada a su presbiteriu, su logu riservadu a sos preideros. In su presbiteriu bi fudi s'altare, e a dasegus de s'altare su coro. Crejas meda funi pius semplitzes ( cun sa navada e-i su presbiteriu). Sas formas de sas crejas ana variadu in sos seculos: bi sunu istadas crejas in istile bizantinu, romanicu, goticu, baroccu. In tzeltas crejas b'est su transetto, sa gupula, cappellas, e s'abside (in fundu a forma de semicerchiu).