Emìliu Lussu: diferèntzias tra is versiones

Content deleted Content added
m Bot: Aggiungo: la:Aemilius Lussu
No edit summary
Lìnia 37:
 
==Biografia==
Laureadu in sa Facultade de Zurisprudèntzia de [[Casteddu]], fiat a favore de sa gherra contracontras a s'[[Austria]]. GasiGai chi dae istudente "interventista" partètzipat a sa [[Prima Gherra Mundiale]], comente capitanu de fanteria in sa [[Brigada Tataresa]].
 
A pustis de custa esperièntzia dramàtica, arribat a madurare unu pensamentu prus cumpridu contracontras a sa negatividade de sa gherra.
 
Torradu in [[Sardigna]] in s'annu [[1919]], partetzipat cun [[Camillo Bellieni]] a sa fundatzione de su [[Partidu Sardu d'Atzione]], chi pro issu est de ponnerponnere in relatzione cun s'esperièntzia de sa gherra e cun su sentimentu de solidariedade chi si fiat creadu intreintra sos sordados (cumpanzos) sardos chi aiant cumbàtidu in su fronte. A pustis, su Partidu Sardu d'Atzione si configurat comente unu movimentu sotziale e polìticu de sos massajos e de sos pastores sardos.
 
[[Immàgini:Emiliulussu.jpg|thumb|right|Emìliu Lussu in su parlamentu italianu]]Est elèghidu deputadu in su Parlamentu italianu in su [[1921]] e in su [[1924]]. A pustis de su delitu de Matteotti, partetzipat a sa "setzessione aventiniana". Su 31 de [[santugaine]] de su [[1926]], cando su [[fassismu]] fiat imponende sa ditadura cun sas «leggi fascistissime», pro ischirriare sos partidos e sos sindicados d'ispiratzione sotzialista e catòlica e pro abolire sa libertade de imprenta, Lussu fiat istadu assachiadu in domo sua in [[Casteddu]], dae unu grustu de fascistas malintentzionados e pro si difenderdefendere nd'ochiet unu. Arrestadu est assoltu pro lezìtima difesadefesa, ma lu cundennant su matessi in base a sas lezes fascistasfassistas e cunfianaducunfinadu in [[Lipari]].
 
In s'annu 1929, paris cun [[Carlo Rosselli]] est protagonista de una fua, resessit a evaderevadere e a arribare a [[Parizi]]. In ie, cun àteros antifassistas, creat su movimentu de "Giustizia e Libertà".
 
Sos avenimentos polìticos chi at bividu intreintra su [[1919]]-[[1929]] sunt s'argumentu de su libru Marcia su Roma e Dintorni, chi est una testimonia autobiogràfica.
 
In su 1936 est ricoveradu in un'ispidale de s'[[Isvìtzera]], pro si fagherfaghere operare a sos prumones. Inoghe, sigomente deviatdepiat istare a reposu pro tempus meda, iscriet duas òberas de balore, sa Teoria de s'insurretzione chi est un'istùdiu subra de sas caraterìsticas de sa gherra partizana, e su libru suo prus connottuconnotu '''Un anno sull'altipiano''' chi est unu contu autobiogràficu subra de s'esperièntzia sua de un'annu in trintzea (dae su mese de [[làmpadas]] de su [[1916]] a su mese de [[Trìulas]] de su [[1917]]) in sa "Gherra Manna" de su "15/18".
 
A pustis de chimbe annos de esìliu, torrat in [[Italia]] in su mese de Austu de su [[1943]] cumbatit in sa Resistèntzia. In su 1945, a pustis de sa fine de sa gherra, intrat comente ministru in sos guvernos [[Parri]] e [[De Gasperi]], e deputadu in sa Costituente comente senadore de deretu.