Gesuitas: diferèntzias tra is versiones

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Lìnia 1:
Gesuitas.
Ordine religiosu cattolicu. Su nomene veruuffitziale est "Compagnia de Gesus". FundadaFundadu dae Santu Ignatziu de Loyola (1491-1556). Santu. Ignatziu de Loyola, ispagnolu bascu, in gioventude fudiest istadu omine de corte e de armas. A 30 annos ada tentu unu cambiamentu profundu, una cunversione religiosa. AAda poi defattu un' esperientzia de vida eremitica e de penitentzia (1522-1523), e sia poi ch'est andadu a Parigi a istudiare a sa Sorbona, famada Universitade de su tempu.
Inoghe resessidi a conchistare 6 cumpagnos chi cherene condividere saunu progettu de vida suasou. Andana a Roma e siottenint ponenes'approvatzione ade dispositziones'Ordine nou "Cumpagnia de Gesus" dae su Paba, Paulu III (27.07.1540). S'Ordine creschede in presse e a poi de pagos annos bi sunu Gesuitas in totadivescios logos in Europa e fora de Europa.Inventana sosAberini Collegios po s'istrutzione de sos giovanos. Una novidade est chi s'iscola est gratis, ma unu principe, unu piscamu, una tzitade devene approntare sos locales e frunire su mediu po vivere a sos insegnantes. Sos Gesuitas ana tentu unu numeru mannu de missionarios: de custos, Frantziscu Saveriu in India e Giappone, Matteo Ricci in Cina, Eusebio Chini in Messico e California, e ateros meda in India, Giappone, Africa, in America de su nord e de su sud. In America meridionale ana avviadu una impresa manna, nodida comente “Ridutziones“ Sas Ridutziones de su Paraguay”, durada 150 annos:ana regoltu in comunidades sos indigenos Guaranì, poe ana mezorareisviluppadu sa vida sotziale, economica e culturale de cussas popolatziones. Custu però ada provocadu una forte oppositzione de ministros e guvernos Illuministas, de varios istados Europeos ispetzialmente de Portugallu e de Ispagna. Custos ana fattu pessionepressione subra su Paba Clemente XIV chi in su 1773 ada suppressu s'Ordine de sos Gesuitas. Calchi cosa de sos Gesuitas però est restada in vida, in Russia, ca sa zarinaCzarina Caterina II no ada atzetadu de si brivare de sos Gesuitas chi funi in sos Collegios po sa gioventude. Pio VII in su 1814 ada de nou recostituidu sos Gesuitas, chi ana torra comintzadu s'attividadeOrdine issoro. In su 1800 diversos istados Europeos ana suppressu sos Ordines e Congregatziones Religiosas e guasi si sempre sos primos funide sos Gesuitas. Passada sa temporada, soschi Ordinessunu religiosos sunu torrados ina bida esas gaiattividades sosissoro. Sos Gesuitas: s'Ordine adaana tentu omines eminentes in varios campos: teologicu, filosoficu, astronomicu.
 
{{w}}