Ànghelu Caria: diferèntzias tra is versiones

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Lìnia 1:
Anzelu Caria est naschiu in [[Nugoro]] su 19 de Maju de su '''1947''' e chene duda est istau unu de sos indipendentistas prus importantes de sa Sardigna contemporanea.
Est crèschiu in Roma, inube sa famillia sua fit emigrada in sos annos baranta. Su babbu, Efisiu, fit militante de su [[Partito Comunista Italiano]], fit istau in su [[Partito Comunista di Sardegna]], in su [[C.L.N]]. sardu e fit istau pissichiu dae su regime fascista.
Fortzis pro more de s’imparu de su babbu, Anzelu s’est iscrittu cando fit galu meda zovanu a sa [[F.G.C.I.]], ma nd’est essiu a pustis de pacos annos ca fit contrariu a sa politica revisionista de su P.C.I.
At istudiau literadura in s’Universidade “La Sapienza” e est istau unu de sos militantes prus attivos de su movimentu de sos istudentes de Roma.
Fit semper presente in sas manifestatziones, apunteddandesi in sas brigas contr’a sas troppas fascistas cando custos falaban a sas prattas pro minettare e pesare abolotu.
 
In su '''1968''' at fundau paris chin ateros s’organizzatzione marxista-leninista [[Stella Rossa]] e su giornale chi si muttiat a sa mantessi manera. Custu gruppu fit connotu pro su chi est capitau in Roma in cuss’annu e mascamente pro sa gherra contr’a sa zustissia a curtzu a sa facoltade de Architettura.
 
In su '''1972''', cando s’est laureau, si ch’est andau dae s’Italia e dae s’organizzatzione inube fit militande pro torrare in Sardigna e at cumintzau a traballare comente insegnante prima in [[Thiniscole]] e a pustis ind un iscola de Nugoro. Giae cando fit in Italia aiat istudiau meda s’istoria e sos problemas de sa Sardigna e si fit interessau a sos gruppos indipendentistas chi bi fin in cust’ isola in sos annos sessanta. At cumpresu chi sos traballadores sardos sun isfruttaos duas bortas, comente traballadores e comente sardos, e pro custu at uniu sas ideas [[comunistas]] suas chin cussas [[indipendentistas]] e [[anticolonialistas]] e at cumintzau a traballare politicamente paris chin sos chi gherraban in Sardigna contr’a su [[colonialismu]] italianu.
 
In su '''1973''' est naschiu su giornale marxista e anticolonialista [[Su Populu Sardu]] e a pustis de pacu tempus su movimentu.
Sas gherras prus importantes chi at cumintzau in cussos annos e at sichiu pro tottu sa bida sua naschin pro su bisonzu de [[autodeterminatzione]] de su popolu sardu.
Partinde dae cust’idea at picau unu caminu chi l’at battiu a pessare sa lotta politica comente una lotta de liberatzione natzionale dae s’istadu italianu; solu cumprendende custa manera de pessare sa politica e sa Sardigna si poden cumprendere tottus sas peleas chi an cumintzau issu e sos atteros indipendentistas in cussos annos: contr’a su colonialismu linguisticu, economicu e sotziale; contr’a s’occupatzione militare; contr’a su modellu de “isviluppo” industriale chi at battiu s’istadu italianu ‘sende azudau dae sa Borghesia Compradora, sa classe sotziale chi, in Sardigna comente in tottucantas sas colonias, servit a s’istadu pro mediare su potere coloniale.
Anzelu, paris chin atteros militantes, in cussos annos an fattu un iscola politica de Su Populu Sardu, chi b’est istada in Nugoro paritzos annos, e in sos cursos de cuss’iscola chi faveddaban de marxismu e mascamente de s’analisi marxista de sa “Questione Nazionale” si sun formaos politicamente medas zovanos nugoresos.
 
In su '''1976''' est andau in [[Bretagna]] chin sa delegatzione de Su Populu Sardu chi at firmau sa [[Carta de Brest]] , e in custa Carta, pustis de aer fattu un’ analisi de su carattere coloniale chi s’imperialismu picat isfruttande medas natziones chene istadu europeas, sas organizzatziones de sa manca indipendentista de sos populos oprimios de Europa promitian de sichire rapportos de solidariedade intr’e issas, pro fravicare un’Europa sotzialista de populos liberos e indipendentes.
An firmau custa Carta sos partidos indipendentistas galegos, bretones, occitanos, irlandesos, gallesos, bascos e cadalanos.
Dae cussu mamentu sun istaos semper prus mannos sos cuntattos de sos indipendentistas sardos chin cussos de atteros populos oprimios, chi a pustis sun istaos meda importantes chin sos movimentos cadalanos, bascos e mascamente chin sos corsos.
 
In cuss’ annu mantessi Su Populu Sardu, paris chin sos giornales [[Natzione Sarda]], [[Sa Sardigna]], SaS[[a Republica Sarda]] e [[Sardegna Europa]], at cumintzau a cullire sas firmas pro sa “proposta“''[[proposta di legge d’iniziativa popolare per la tutela della lingua sarda e per il bilinguismo”bilinguismo]]''”.
Bell’’e tottus sos partidos italianos de destra e de manca fin contrarios a custa pelea, calicunu fintzas chin documentos ufitziales comente su P.C.I. cando “su segretariu de sa federatzione de Nugoro l’at mandau una circolare a tottus sos segretarios de sas setziones nandeli de traballare contr’a custa pelea”.(cit. ''Gianfranco Contu, La questione nazionale sarda,. Quartu Sant’Elena, Alfa Editrice,1990'' )
Sas firmas chi bisonzaban sun istadas cullias e sa proposta de leze est arribada a su cussizu regionale, ma no est istada mai approvada. Oje, fintzas si su cussizu regionale at approvau in su 1997 sa lezze 26 pro sa tutela de sa limba sarda, su sardu no est impreau bell’’e nudda in sas iscolas, in sos ufitzios publicos e in sos media e pro custu sos chi faveddan sardu, chi sun galu sa parte prus manna de sos sardos, sichin a esserèn discriminaos.
Su Populu Sardu in cussos annos est crèschiu meda, diventande su movimentu prus importante de sa manca anticolonialista e indipendentista sarda, e in s’acabbu de sos annos settanta teniat militantes meda e fit presente in tottu sa Sardigna e in sas tzitades inube bi fin medas [[emigraos sardos]] in Italia e in atteros istados.
 
Anzelu Caria colabat sa bida sua traballande pro sa passione pro sa politica o chin sa famillia sua, o zirande tottu custa terra in macchina, a pedes o in barca pro connoschere sa natura e s’istoria de Sardigna e sos probleamas, sas contraditziones e sa bellesa de custu popolu.
 
In su '''1979''' Su Popolu Sardu s’est candidau a sas eletziones regionales paris chin su P.S.d’Az[[Partidu Sardu]]. in sa lista [[Libertade Socialismu]].
In cuss’annu mantessi su movimentu est acabbau ca bi fin brigas intr’’e sos chi cherian organizzare Su Popolu Sardu comente unu partidu e sos chi fin contrarios e ca calicunu dirigente si ch’est essiu pro intrare in su P.S.d’Az.
 
In su '''1982''' ind unu cungressu in Nugoro, in sa Biblioteca Satta, inube si fin addobiaos sos chi fin de Su Popolu Sardu e atteros movimentos comente Sa Republica Sarda, [[Sardigna Emigrada]], [[Ajò]] e su gruppu [[Sardenya y llibertat]] de S’Alighera, est istau fundau su partidu [[Sardigna e Libertade]] chi in cussos annos at gherrau fintzas contr’a sa repressione, dande solidariedade a sos [[presoneris politicos indipendentistas]] chi fin accusaos de eversione contr’a s’istadu.
 
In su '''1984''' est naschiu su [[Partidu Sardu Indipendentista]] chi at sichiu sas gherras de sos movimentos chi bi fin istaos prima comente sa gherra pro sa limba sarda ufitziale, contr’a s’occupatzione militare de sa Sardigna e pro difendere s’ambiente contr’a sos chi cherian prenare sas costas de tzimentu e contr’a sas petrolieras chi colaban in s’istretto de Bonifacio.
Custa pelea l’an fatta impare chin sos indipendentistas corsos, chin manifestatziones in Lungoni e in Bonifacio e manifestatziones in mare chin sas barcas.
 
In su '''1988''' est naschiu su periodicu iscrittu in duas limbas [[LIBERTADE!]], giornale de su partidu, chi at acabau de issire in s’incumintzu de sos annos novanta e Anzelu Caria at iscrittu medas articulos in custu giornale.
Intr’’e sos giornales inube at iscrittu bisonzat de ammentare [[Chidas]] e su periodicu de satira politica [[Su Raju]].
 
In su '''1994''' at fundau, paris chin atteros, su movimentu indipendentista [[Sardigna NazioneNatzione]], pessande chi pro irmanniare sa gherra de liberazione natzionale bisonzabat de fravicare unu movimentu indipendentista mannu chi aret mòghiu tottus sas fortzas organicas a sa nazione sarda.
Sa paragula chi podet menzus riassumere sas gherras politicas de cussos annos est autoguvernu:
S’autoguvernu fiscale diat azudare sos cumpartos economicos traditzionales, mascamente su pastoriu e su massariu e facher naschire un industria chi diat trasformare sas risorsas chi bi sun in Sardigna. Est istau issu su primu a narrere chi s’istadu italianu furabat a sa Sardigna su dinare de sas tassas chi depiat essere de sa Regione Autonoma comente est iscrittu in s’istatuto regionale, sa pelea chi a pustis an muttiu sa “vertenza entrate”.
Lìnia 43:
In cuss’annu mantessi Sardigna Natzione s’est alleada pro sas eletziones chin su P.S.d’Az. e sos Birdes chind unu risultau bonu e Anzelu est istau eleziu cussizeri comunale de Nugoro.
 
Issu aìat progettau de fachere sa ''Domo de Cumone de sos Sardos'' chi depiat essere unu fronte de sos partidos sardos contr’a sos partidos italianistas.
 
A pustis de una bida de gherras pro difendere sos dirittos de su populu sardu, chene si pasare mancari fit semper prus maladiu, Anzelu Caria est mortu su 24 de Frevarju de su [[1996]]. Teniat 48 annos.