Frantziscu daede Assisi (1181-1226), fizu de Bernardone, ricu mercante de Assisi. Dae giòvanu s'est divertidu e at partetzipadu a sa vida de su tempus sou e puru a carchi impresa militare. Su 1206 si cunvertit a una vida pòbera, renuntziende a sos benes de famìlia, po vìvere che pòberu comente cumandat su Vangelu, sighidu dae cumpagnos. Su paba Onòriu III aprovat sa règula de Frantziscu po unu òrdine religiosu nou, Sos Frades Minores, chi devian vìvere de elemòsina (Ordine Mendicante). Si agiunghet unu Òrdine frantziscanu de fèminas (Sas Clarissas) e un Òrdine de làicos, su Tertz'Òrdine. Frantziscu faghet unu viàgiu in Egitu e Palestina, po bi preigare su vangelu. Famadu su Cànticu de sas creaduras. Sa tumba de Frantziscu in Assisi, cun duas basìlicas de bellesa manna, est tzentru de pellegrinàgios dae totu su mundu. Umpare cun santa Caderina dae Siena est patronu de Itàlia. Sa festa su 4 de santuaine.
