Emìliu Lussu: diferèntzias tra is versiones

Content deleted Content added
No edit summary
mNo edit summary
Lìnia 1:
{{variant|LSC}}
[[Immàgini:EmiliuLussu.jpg|thumb|right|Emiliu Lussu a su tempus de sa "gherra manna"]]
{{Bio
Line 20 ⟶ 21:
|NoteMorte =
|PreFaìna =
|Faìna = politicupolìticu
|Epoca =
|Epoca2 =
Line 37 ⟶ 38:
 
==Biografia==
Laureadu in sa Facultade de ZurisprudèntziaGiurisprudèntzia de [[Casteddu]], fiat a favore de sa gherra contras a s'[[Austria]]. Gai chi dae istudente "interventista" partètzipat a sa [[Prima Gherra Mundiale]], comente capitanu de fanteria in sa [[Brigada Tataresa]].
 
A pustis de custa esperièntzia dramàtica, arribat a madurare unu pensamentu prus cumpridu contras a sa negatividade de sa gherra.
Line 43 ⟶ 44:
Torradu in [[Sardigna]] in s'annu [[1919]], partetzipat cun [[Camillo Bellieni]] a sa fundatzione de su [[Partidu Sardu d'Atzione]], chi pro issu est de ponnere in relatzione cun s'esperièntzia de sa gherra e cun su sentimentu de solidariedade chi si fiat creadu intra sos sordados (cumpanzos) sardos chi aiant cumbàtidu in su fronte. A pustis, su Partidu Sardu d'Atzione si configurat comente unu movimentu sotziale e polìticu de sos massajos e de sos pastores sardos.
 
[[Immàgini:Emiliulussu.jpg|thumb|right|Emìliu Lussu in su parlamentu italianu]]Est elèghidu deputadu in su Parlamentu italianu in su [[1921]] e in su [[1924]]. A pustis de su delitu de Matteotti, partetzipat a sa "setzessione aventiniana". Su [[31 de [[santugaine]] de su [[1926]], cando su [[fascismu]] fiat imponende sa ditadura cun sas «leggi fascistissime», pro ischirriare sos partidos e sos sindicados d'ispiratzione sotzialista e catòlica e pro abolire sa libertade de imprenta, Lussu fiat istadu assachiadu in domo sua in [[Casteddu]], dae unu grustu de fascistas malintentzionados pro si defendere nd'ochiet unu. Arrestadu est assoltu pro lezìtimalegìtima defesadefensa, ma lu cundennant su matessi in base a sas lezesleges fassistas e cunfinadu in [[Lipari]].
 
In s'annu 1929, paris cun [[Carlo Rosselli]] est protagonista de una fua, resessit a evadere e a arribare a [[PariziParigi]]. In ie, cun àteros antifassistas, creat su movimentu de "Giustizia e Libertà".
 
Sos avenimentos polìticos chi at bividubìvidu intra su [[1919]]-[[1929]] sunt s'argumentu de su libru [[Marcia su Roma e Dintorni]], chi est una testimonia autobiogràfica.
 
In su 1936 est ricoveradu in un'ispidaleospidale de s'[[Isvìtzera]], pro si faghere operare a sos prumonespurmones. Inoghe, sigomente depiat istare a reposu pro tempus meda, iscriet duas òberas de balore, sa Teoria de s'insurretzione chi est un'istùdiu subra de sas caraterìsticas de sa gherra partizana, e su libru suo prus connotu '''Un anno sull'altipiano''' chi est unu contu autobiogràficu subra de s'esperièntzia sua de un'annu in trintzea (dae su mese de [[làmpadas]] de su [[1916]] a su mese de [[Trìulas]] de su [[1917]]) in sa "Gherra Manna" de su "15/18".
 
A pustis de chimbe annos de esìliu, torrat in [[ItaliaItàlia]] in su mese de Austu de su [[1943]] cumbatit in sa Resistèntzia. In su 1945, a pustis de sa fine de sa gherra, intrat comente ministru in sos guvernos [[Parri]] e [[Alcide De Gasperi|De Gasperi]], e deputadu in sa Costituente comente senadore de deretu.
A pustis de sa fine de su [[Partidu Sardu d'Atzione]] ([[1947]]), intrat in su [[Partidu Sotzialista]] ma, in su [[1964]], mustrat un'àtera bia su temperamentu rivolutzionàriu suo e partètzipat a sa costitutzione de su [[Partito Socialista di Unità Proletaria]].