Limba sarda: diferèntzias tra is versiones

Content deleted Content added
m Bot: Aggiungo: se:Sardigiella
Lìnia 7:
 
== Difusione, situatzione a die de oe e perigulu de estintzione ==
Si carculat chi la faeddant o la cumprendent, nessi pro carchi fràsia, unos 1.200.000 pessonas de [[Sardigna]] prus sos disterrados chi no bi istant. Sos chi la cumprendent e impreant de mèngius manera sunt prus pagos, ma no b'at carchi cherta ispetzialìstiga chi nde tratet; paret peroe, comente pro totu sas limbas de minorìa, chi la faeddent mèngius sos betzos, mancari bi sient giòvanos chi l'istùdient e l'impreent meda e bene. Sicund'e un'istudiu reghente de sa regione, su sardu lu diant connoschere unos 1.495.000 pessones e faeddare unos 1.000.000, a fronte de su 3% ebbia chi naraiat de no lu connoschere, de no lu cumprender e de no lu cherrer a imparare. Ant sinnaladu chi, peroe, b'apatat s'arriscu chi su sardu diat poder andare intre pagu tempus ind unu protzessu de ''estintzione'', si no si bi ponet remèdiu, ca no b'est galu su bilinguismu, bistu chi in sos ufìtzios pùblicos no s'impreat a favore, oje, de s'italianu ebbia. Custa situatzione letza si depet a s'istadu de diglossia, a libellu sotziologicu, ch'at tentu e galu tenet su sardu dae s'epoca moderna in susu, ca sos invasores semper ant impostu che ufitziale sa limba issoro (si depet tenner a contu chi in s'urtimu periodu de dominatzione, sa piemontesa, sos Savoias cheriant aunire puru linguisticamente su dominiu issoro); Sa cosa si ch'est galu prus imbrutada in sos annos '50 e '60 de su seculu coladu, cando sos medios de comunicatzione e s'istrutzione ufitziale ant fatu a manera chi sos sardos aiant intesu s'italianu che "limba de curtura e zente ischida", detzidende de non imparare a sos fizzos issoro su sardu. In custu periodu, benit a pizu puru su dualismu tra tzitade e bidda, chi galu sa limba mama la cunservat. Pustis de una pelea longa incumintzada dae sos annos '70, si podet narrer chi carchi cosa siet cambiada ma solu in su [[1997]], pro more de una lege regionale chi su sardu l'at postu che limba ufitziale de sa Sardigna impari a s'italianu. Como b'at duas iscolas de pensu: a una banda, chie pensat chi s'irraighinamentu de su sardu dae sa sotziedade siet a unu puntu tale chi si creet oramai bell'iscumpartu e duncas estintu, a un'atera chie imbetze cheret torrare sa limba a sos sardos chircande de sighire s'esempiu dadu dae ateras limbas de minoria, comente su catalanu. B'at una tzerta atividade pro unificare su sardu, partzidu ind una cantidade manna de dialettos (unos 350) chi intra issos si podent cumprendere, ma pro commo est suzeta a critica o polemica (comente at sutzessu pro sa [[Limba Sarda Unificada]] e sa [[Limba Sarda Comuna]]).
 
== Sas bariedades ==