Sardu nugoresu: diferèntzias tra is versiones

Content deleted Content added
In totu sos limbazos sardos non b'at diferèntzia nen de sonu e nen de significau, tra tt e t; pp e p; cc e c (sas cunsonantes serradas surdas, in italianu occlusive sorde). E non b'at mancu diferèntzia tra f e ff; v e vv; z e zz.
No edit summary
Lìnia 11:
 
==Carchi regula de fonosintassi==
In totu sos limbazos sardos sun importantes meda sos fenòmenos fonosintàticos. Est a nàrrere, totu cussas règulas chi fachen mudare su sonu a s'incumintzu e a s'acabbu de una paràgula a sicunda de cale sonu b'at in sa paragula prima e in sa chi b'at a pustis.
*S <> B = R <> B ; es. sos benes (pron. so'''r''' benes)
EST IMPORTANTE AMMENTARE CHI CUSTAS SUN REGULAS CHI AZUDAN A FAVEDDARE E LEGHERE BENE, MA NON BALEN CANDO SEMUS ISCRIENDE.
*S <> D = R <> D ; es. sos durches (pron. so'''r''' durches)
Pro custas règulas, sa paràgula EST (sa persona 'e tres de su presente (indicativu) de su verbu èssere), in Nùgoro si podet nàrrere in bator maneras diversas a sicunda de inube s'acatat ind una frase:
*S <> F = R <> F ; es. sos frores (pron. so'''r''' frores)
*SEST <>+ Gvocale* = R <> G EST; es.esèmpiu: sosest gustosissu (pron.si leghet so'''rest issu''' gustos)
EST + cunsonante* (francu sas serradas surdas C, P, T; e francu sa S) = ER; es: est bellu ( si leghet '''er bellu''')
*S <> V = R <> V ; es. sos ventos (pron. so'''r''' ventos)
*SEST <>+ Rcunsonante =C, RT, <>P, RS = ES; es.: sasest rosaspacu (pron. sasi leghet '''res pacu''' rosas)
EST ( prima de una pausa, o acabbande un'arrèjonu)= ESTE; es: issu est, ( si leghet '''issu este''')
*S <> N = R <> N ; es. sos nugoresos (pron. so'''r''' nugoresos)
 
*S <> L = L <> L ; es. sas lacrimas (pron. sa'''l''' lacrimas)
Pro sa mantessi resone, sas paragulas chi acabban chin S, cando a pustis atzapan una consonante (francu C, T, P, S) mudan sa S in R:
*S <> C = inv. ; es. sos canes (pron. so'''s''' canes), narrer cosa (pron. narre'''s''' cosa)
*S <> PB = inv.R <> B ; es. sos panesbenes (pron. so'''sr''' panesbenese)
*S <> TD = inv.R <> D ; es. sassos turtasdurches (pron. saso'''sr''' turtasdurchese)
*S <> BF = R <> BF ; es. sos benesfrores (pron. so'''r''' benesfrorese)
*S <> DG = R <> DG ; es. sos durchesgustos (pron. so'''r''' durchesgustoso)
*S <> FV = R <> FV ; es. sos froresventos (pron. so'''r''' froresventoso)
*S <> NR = R <> NR ; es. sossas nugoresosrosas (pron. sosa'''r''' nugoresosrosasa)
*S <> VN = R <> VN ; es. sos ventosnugoresos (pron. so'''r''' ventosnugoresoso)
*S <> L = R-L <> L ; es. sas lacrimas (pron. sa'''l''' lacrimaslacrimasa o sa'''r''' lacrimasa)
- cando a pustis atzapan una de sas cunsonantes P, T, C, S o una vocale > sa S abbarrat S:
*S <> C = abbarrat uguale ; es. sos canes (si leghet so'''s''' canese),
*S <> P = abbarrat uguale ; es. sos panes (si leghet so'''s''' panese)
*S <> T = abbarrat uguale ; es. sas turtas (si leghet sa'''s''' turtasa)
*S <> S = abbarrat uguale ; es. sas seddas (si leghet sa'''s''' seddasa)
*S <> A = abbarrat uguale ; es. sos arbores (si leghet so'''s''' arborese)
e gai sichinde...
 
In sas paràgulas chi acabban chin R, cando a pustis atzapan una de sas cunsonantes P, T, C, S, sa R si leghet S: (es. narrer cosa si leghet narre'''s''' cosa; cando a pustis b'at una paràgula chi comintzat chind un'àtera cunsonante o chind una vocale sa R abbarrat R.
 
In sas paràguas chi acabban chin T, cando a pustis atzapan una cunsonante (calesisiat cunsonante), sa T non si leghet; si leghet petzi cando a pustis b'at una vocale.
 
Cando una paràgula acabbat chind una cunsonante, si a pustis b'at una pausa o finit s'arrejonu, si nat una vocale in prus chi est uguale a s'urtima vocale chi est istada nada.
 
In sos ateros limbazos sardos, campidanesos e logudoresos, cando una cunsonante serrada surda addobiat una vocale, mudat ind una cunsonante aprossimante sonora. In custa manera: C>G; T>D P>B.
es. in campidanesu su pani si nat su '''b'''ani ( ma abbarrat uguale a pustis de cunsonante es. is '''p'''anisi).
es. in logudoresu su cane si nat su '''g'''ane ( ma abbarrat uguale a pustis de cunsonante es. so '''c'''anese)
es in campidanesu e in logudoresu sa terra si leghet sa '''d'''erra ( ma abbarrat uguale a pustis de cunsonante es. sal '''t'''errasa o is '''t'''errasa)
es. in logudoresu "cras torrat" si leghet "cras torra'''d'''a"
IN NUGORO E IN SAS BIDDAS ACURTZU, TOTU CUSTOS FENOMENOS NON BI ESISTIN E c, p, t SI LEGHEN COMENTE SUN ISCRITAS.
 
==Boches curreladas==