Lagu Salidu Mannu

Su Lagu Salidu Mannu, ubigadu in sa parte tramuntanesa de s'Istadu istadunidesu de s'Utah, est su de bator lagos salidos de su mundu a pustis de su Mare Càspiu, su Mare de Aral, su Lagu Balkhash, e su de bator sena isfogamentos. In un'annu mèdiu, su lagu cùguzat un'arzola de unos 4.400 chilòmetros cuadrados, peroe sa mannària sua bàriat in manera cussideràbile pro more de sa bassura de sas abas suas. Pro narrer, in su 1963 nch'aiat sizidu su livellu suo prus bassu rezistradu de 2.460 km2, peroe in su 1988 sa superfìtzie sua fiat arribada a sa medida istòriga de 8.500 km2. Pro su chi pertocat s'arzola, est su lagu prus mannu de sos IAA chi non formet parte de sa rezione de sos Lagos Mannos.

Lagu Salidu Mannu
Mapa de su Lagu Salidu Mannu

Su lagu custìtuit s'abarru prus manu de su Lagu Bonneville, unu lagu proinale preistòrigu chi una die cuguzaiat su bonu de s'uestu de s'Utah. Sos tres afruentes prus importantes de su lagu, sos rios Jordan, Weber e Bear, depòsitant paris a inghìriu de 1 millione e 100.000 tonnelladas de minerales a su lagu onzi annu. Su Lagu Salidu mannu est endoreigu (non tenet isfogamentos in foras de s'ispaporadura) e tenet unu livellu artu de salinidade, meda superiore a su de s'aba de mare, e su cuntènnidu suo minerale aumentat in manera costante. Sas abas suas caentes e bassas causant nies dae efetu lagu frechentes e a bias notàbiles dae s'atonzu tardiu a su beranu.

Mancari l'apant paranumenadu “su mare mortu de s'Amèriga”, su lagu rapresentat s'abitadorzu de mizas de puzones nadios, artèmias, currulios e puzones de aba, gasi etotu che de sa pobuladura furriadora prus manna de su mundu de falaropos de Wilson.