Limba de Mesania (norma ortogràfica)

proposta de norma ortogràfica pro sa limba sarda creada dae Mario Puddu
Custu artìculu est iscritu in sa grafia campidanesa. Abbàida sas àteras bariedades gràficas:

logudoresu · LSC · nugoresu


Sa Limba de Mesania est sa proposta de Màriu Puddu, e sa grafia dda impreant in su Ditzionàriu de sa Limba e de sa Cultura Sarda[1].

Sa proposta de Puddu fait a dda cunsiderai bàsciu duos puntos de bista: sa lìngua e s’iscridura.

S'idea de Puddu est ca sa Arregioni Sardigna arríciat in intrada dogumentus in calisisiat bariedadi, ma impreit po is paperis suus in essida una bariedadi feti de su sardu, assentendi sa de mesania, est a nai sa de sa zona murra in mesu a Campidanu e Logudoro, spètzia is biddas de su Barigadu, de su Mandrolisai, de sa Brabaxa de Brebí e parti arta de su Campidanu de Aristanis, de Parti Valentza e Brabaxana. A parri suu is puntus de fortza de custa bariedadi funt:

  • su de essi a mesu tretu intra Campidanu e Logudoro, tenendi in comunu cun Cabu de Susu e Cabu de Jossu medas caraterístigas (e duncas iat a podi fai a ponti intra is duus estremus), comenti fait a biri in s'essempru is númenes (camp.: is nòminis; log.: sos númenes);
  • su de essi una bariedadi fueddada diaderus (e no fraigada a taulinu ke sa LSU);
  • su de tenni totu is fonemas caraterístigus de su sardu, sentza de ndhi segai perunu (comenti e sa LSU) e sentza arrui in pronúntzias tropu partigularis comenti unas cantu fueddadas nugoresas, campidanesas o logudoresas.

Scriidura

modìfica

Pudhu partit de s'idea chi dònnia lìngua abisòngiat de unu sistema ortogràfigu suu, ca impreendi su de un'atra língua est capatzi ki bèngiant barrancus mannus. Custu no bolit nai chi su sistema suu siat traballosu, ma bolit unu pagu de istúdiu po dhu manigiai beni, poita ca assentat unu númeru de grafemas e fonemas prus ampru de su de sa LSU. Su sistema permitit de scriri de manera bastantementi crara no feti sa bariedadi de mesania ma casi totu is atras.

Piessignus

modìfica

Caraterìstigas de sa grafia de Pudhu, diferentis de sa LSU, funt:

  • s'iscera pretzisa intra b-,-bb- (serrau: it. occlusivo) e -b- (frigau: it. fricativo), chi torrat a dhui essi po d-, -dd- e -d-, po g(h)-, -gg(h)- e -g-;
  • sa scriidura dh de su sonu 'd' imbertiu;
  • s'assentadura de gn, gli, c e ci-, g e gi paladarialis (tenint is matessi sonus de s'italianu);
  • e e o acentadas portant s'acentu acutzu (´) chi funt serradas, su grai (`) chi funt abertas; i e u acentadas portant sempri s'acentu acutzu;
  • s'assentadura de sa x campidanesa a indidai su sonu de sa j frantzesa.

Riferimentos

modìfica
  1. Ditzionàriu in Línia, in ditzionariu.sardegnacultura.it. URL consultadu s'8 martzu 2021.

Cullegamentus de foras

modìfica

Fait a agatai atras iscedas e ainas in su giassu www.condaghes.com/, cun artígulus de atrus istudiosus puru.