Thomas Jefferson (13 de abrile de 1743 – 4 de trìulas de 1826) est istadu unu de sos babos fundadores de sos Istados Aunidos de Amèriga, s’autore printzipale de sa Decraradura de Independèntzia (1776) e su de tres Presidentes de sos IAA (1801-1809). A su cumintzu de sa Rebolussione Amerigana, aiat formadu parte de su Cungressu Continentale, representende sa Birzìnia, e fiat istadu Gubernadore de custu ùrtimu istadu federale in tempus de sa gherra (1779-1781). Pagu ora a pustis de s’agabu de sa gherra, moende dae sa metade de su 1.984, Jefferson fiat istadu dipròmatigu in Parizi. In su maju de su 1785, fiat dèvennidu su Ministru Istadunidesu pro sa Frantza.

Thomas Jefferson

Jefferson fiat istadu su primu Segredàriu de Istadu de sos Istados Aunidos (1790-1793) in tempus de su gubernu de su Presidente George Washington. Cun s’amigu suo coriale James Madison, aiat organizadu su Partidu Democràtigu-Repubriganu, demissionende posteriormente dae su gabinete de Washington. Elèghidu bitzepresidente in su 1796, addaghi fiat arribadu segundu in palas de John Adams de sos Federalistas, Jefferson aiat opònnidu custu ùrtimu e aiat iscritu segredamente sas Resolussiones de su Kentucky e de sa Birzìnia, chi chircaiant de annullare sas Lezes subra de sos istranzos e sa sedissione.

Jefferson fiat un’òmine de curtura manna e faeddaiat fruidamente chimbe limbas. Est cussideradu unu de sos presidentes ameriganos prus grandu de totu sos tempos.