Sant'Antoni abate (Qumans, acanta 251 – desertu de sa Tebaide, 17 ghennàrgiu 357), fiat unu eremita egitzianu, est cunsideradu su fundadore de su monachèsimu cristianu e su primu de sos abates. Est venerau a santu de totu is Crésias chi amitint su cultu de is santus.

Sant'Antoni abate

Biografia modìfica

Nàschidu in sa biddighedda de Coma in s'altu Egitu, in una famìlia cristiana chi at pensadu a sa educatzione sua. Est rimastu orfanu a mancu de vinti annos cun una sorre pius minore. Una die in creja intendet legere: «Si cheres essere perfetu, bae, bende su chi asa e dalu a sos poberos a poi beni e sighimì»(Mt 19,21). Custu invitu Antoni lu intendet rivoltu propiu a isse, e lassat totu po sighire a Cristos in una vida austera e solitaria in su desertu, occupende su tempu in preghiera, lettura e trabagliu cun sas manos. Creschiat su numeru de cuddos chi cheriant vivere suta sa guida sua. A poi de paritzos annos de vida de eremida, in su 305 fundat unu monasteriu a Phaiun.

Cando iscopiat sa persecutzione de Massiminu contra a sos cristianos, Antoni andat a Alessàndria po incuraggiare sos chi funt persighidos e arrestados po sa fide cristiana. Finida sa perzecutzione si che torrat a su logu in cue aiat fundadu sos monasterios, inue bi funt mizas de monacos, e meda fint eremidas. Po disizu de una vida solitaria pius austera ancora si ch'est andadu in su desertu a est de su Mar Ruju, e viviat in una tzella minoredda. In su 355 torrat a Alessàndria e collaborat cun santu Atanasiu a cumbattere sos Arianos. Sant'Atanasiu at iscritu unu vida de Antoni.

Antoni morit a pius de chent'annos , su 17 de bennalzu 356. Est cunsideradu su fundadore de su monachesimu cristianu. Ma no paret chi eppat iscritu una Regula, ma literas meda po guidare sos monacos. Est veneradu comente su protetore de sos animales.

Cultu modìfica

« Arregordu de sant’Antoni, abati, chi, abarrau òrfanu, faendi cosas suas is precetus evangèlicus at donau totu is benis suus a is pòberus e s’est arritirau in su desertu de sa Tebàide in s’Egitu, aundi at cumentzau sa vida ascètica; s’est impreau puru po fortalèssiri sa Crésia, sustenendi is cunfessoris de sa fidi trassintus de sa persecutzioni de s’imperadori Diocletzianu, e at imbarau a sant’Atanàsiu in su gherru contras de is arianus. Meda funt staus is discìpulus suus aici de essi narau babbu de is mòngius. »
(Martyrologium romanum, 2004)

Sa Crésia catòlica e sa luterana ddu afestant in su 17 de gennarxu, mentras sa Crésia ortodossa copta ddu afestat in su 31 de gennarxu. In Sardìnnia est meda venerau: est patronu de sa Diòtzesi de Tèmpiu-Ampùrias e de is biddas de Burgos, Casteddu Sardu (titulari puru de sa Cuncatedrali), Dèsulu, Deximumannu, Pasada, Sant’Antoni Arruinas, Sant'Antoni de Calanzanus e Silanos.

Àteros progetos modìfica