Arvore a cuidales

S'arvore a cuidales est su cantu de unu motore chi cunvertit su movimentu alternu liniare de su pistone in movimentu tzirculare. Pro cunvertire su movimentu alternu in rodiadore, s'arvore a cuidales disponet de manovellas chi sunt atzionadas dae sas bielas. In generale si connetet a unu volante de inèrtzia pro minimare sa pulsatzione caraterìstica de su ciclu a bator tempos e, a bias, puru un'ammortitzadore de torchidura o de vibratzione a s'estremu opostu pro minimare sas vibratziones de torchidura chi podent guastare s'arvore a cuidales.

Cumponentes fundamentales de trasformatzione de su movimentu liniare alternu in rodiadore in unu motore: Arvore a cuidales (ruju), pistones e bielas (grisu), currispòndidos sos primos intro sos tzilindros (biaitu) e su volante de inèrtzia (nieddu)

Istòria modìfica

Antighidade clàssica modìfica

 
Disinnu rapresentende sa serradora idràulica romana de Hieràpolis, de su de III sèculos dC, sa màchina prus antiga connoschèntzia cun connessione intre un'impugnadura e una biela.

S'evidèntzia prus antiga in su mundu de un'impugnadura in cumbinatzione cun una biela (forma prus fundamentale de s'arvore a cuidales) comente a parte de una màchina, sunt de su de III Sèculos in serradores de sa tzitade romana de Hieràpolis, Sìria, e a Efes, Àsia Menor. A su frontone de sa fàbrica de Hieràpolis, s'osservat una sínia de abba chi alimentat a su mulinu de alimentatzione chi a traessu de unu trenu de ingranàgios e bangos atzionat sas serras chi segant sa linna.

S'arvore a cuidales e sa connessione de sos mecanismos de su bangu de àteros serradores sunt sa prima testimonia archeològica chi funtzionat sena unu trenu de ingranàgios. A sa literadura antiga poetissa Dècim Mannu Ausoni faghet riferimentu in su de IV sèculos a serras pro su traballu de su màrmaru de accionament idràulicu a curtzu Trèveri, atuale Germània. A sa matessi època, custu tipu de mulinu puru sunt descritos dae su cristianu Sant Gregori de Nissa in Anatòlia, su chi at dimustradu un'impreu diversificadu dae s'energia idràulica pro diversas aplicatziones a medas partes de s'Impèriu Romanu.