Bortigale/logudoresu: diferèntzias tra is versiones

Content deleted Content added
m Bot: Migrating 2 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q294760 (translate me)
No edit summary
Lìnia 2:
[[Immàgini:BortigaliNeve.jpg|right]]
 
'''Bortigale''' (510 metros) est una [[bidda]] de sa provinciaprovìncia 'e Nùgoro, abitada dae mill'e chimbighentos animasànimas, posta a pes de su monte Santu Padre (1030 metros) e chi faghet parte de sa zona 'ede su Marghine, in s'ala "centru-occidentaleocidentale" 'ede sa Sardigna. Est unu centru chi podet bantare originesorìgines antigas meda ; b'anant boghes chi narannarant chi in s'epocaèpoca PunicuPùnicu-Romana sa bidda bi fit giai, e fit numenada "Berre". Cando sa iddabidda 'ede Berre est istada isfascada, paret chi si siensient salvadas solu settesete famigliasfamìglias, e graziasgràtzias ai custas sa iddabidda est potida torrare a nascherenàschere: oe e tottutotu, in Bortigale, su rione pius antigu si narat "settesete padeddas", ca bi sun settesete domittasdomitas derrutas una in fila a pare cun s'atteraàtera. In su territoriuterritòriu totttot'a inghiriuinghìriu de sa iddabidda, b'at itinerariositineràrios interessantes e riccosricos meda, chi sunsunt bistados valorizzadosvalorizados dae Pro Loco, Comune e sezionesetzione de zona de su C.A.I.. In mesu de custos cheret chi s'ammentet su "Sentiero Natura", chi dae 'OrtigaleBortigale che leat a Mularza (sa frazionefratzione de sa iddabidda), colandechecolande·che totttot'in mesu a monumentos naturales e archeologicosarcheològicos. AtteruÀteru trettutretu dignu d'esser ammentadu est cussu chi, colande peri tancas e zassos de rara bellesa, giompet finzas a su monte Santu Padre, unu de sos cuccuroscucuros pius altos de su MarghineMàrghine, dae inue faghet a bier unu panorama comente pagos, chi abbrazzadaabbratzada un ala manna meda de sa Sardigna ‘ede bassu; in sas percas de su monte bi vivinvivint fintzas finzas parizzosparitzos “benturzos”. Una de sas zonas pius caratteristicascaraterìsticas de sa iddabidda est de siguru su centru istoricuistòricu, attraessaduatraessadu dae deghinas de utturosuturos in impedradu, adornadu dae unu muntone de architraves iscarpeddados dae sos "picapedras" in istile "catalanu-aragonesu". Sa carrela principale de ‘OrtigaleBortigale est su cursu Vittorio Emanuele, ue si pesan parizzosparitzos palattospalatos burghesos de de sos primos annos de su noighentos. Non podenpodent mancare sas crèsias; in sa iddabidda si nde contancontant sese; sa 'ede Santa Maria 'ede sos anghelosÀnghelos est sa crèsia mazzoremazore, poi bi sun sa 'ede su RosariuRosàriu, sa 'ede santuSantu Prameri e sa 'ede santaSanta Rughe (in custas urtimasùrtimas tres bi sunsunt ancoragalu organizzadasorganizadas sas cunfrarìascunfrarias, a urtimuùrtimu bi sunusunt sa 'ede santuSantu Antoni e sa 'ede santuSantu ZuseppeZusepe. TottuTotu sas cresiascrèsias sunusunt regoltas in perfettuperfetu istadu e sunusunt riccasricas de prendas artisticasartìsticas, comente sos quadroscuadros de sa cresiacrèsia mazzoremazore, chi paret chi siensient bistados fattosfatos dae s'iscola ‘ede su "Maestro di Ozieri". In su terrinu de sa iddabidda b’hatb’at barantatres "nuraghes", deghe "domus de janas", duos "dolmen" e duas "tumbas de gigantes". Po tottutotu s'annu, in Bortigale b'at unu muntone de momentos tradizionalestraditzionales, chi sunusunt meda sentidos dae su populadu intreu chi los mantenet vivos a cantu podet. In bennarzu b'est sa festa de S. Antoni, ue si attidiatidi una "tuva" (unu truncu mannu de arbureàrbure boidubòidu in mesu, chi enitbenit segada e battidabatida in su mese e santuSantu AiniGaini) pro la brusiare in su "passizzupassizu"; in dies de Pasca poi bi sunsunt tottutotu sos ritos de sa "chidasantachida santa" e sas cerimoniascerimònias chi nde faghenfaghent parte sunsunt curadas dae sas cunfrarìascunfrarias; in martu b'est sa purtissione de santuSantu Marcu (sos pitzinnos bi andanandant cun sas "cogoneddas" de pane pintadu) poi in austu b'est "sa festa": ses dies de festeggiamentosafestos civiles e religiosos pro sa VergineVèrgine Assunta; e a urtimuùrtimu b'est sa sagra de santa Maria 'ede SauccuSaucu, chi hatat mantesu tottutotu sa genuinidade e sas maneras de seculossèculos de tradizionetraditzione, comente sa purtissione a pes e a caddu dae sa iddabidda a su santuariusantuàriu de SauccuSaucu, ch'istat in sa zona 'ede Campeda, una bindighina de chilometroschilòmetros dae sa iddabidda e ube sos Bortigalesosbortigalesos colancolant sas nuinas in sos muristenes, in mesu a momentos dedicados a sa religione e atterosàteros a su divertimentuspàssiu cun musicamùsica e ballos, in su passizzupassizu chi attolianatòbia zente de cale si siat etade.
 
{{Template:Provìntzia de Nùgoro}}