Paella

Si narat paella (paraula balentziana chi sinnìfigat “sartaine”) una retzeta de coghina cun base de rosu còghidu, naturale de sa tzitade ispannola de Balèntzia, e chi podet echibaler a unu mandigare intreu.

Paella cun petza

Paella cun mistura de petza e frutos de mare

Est chistione de unu pratu de orìzine ùmile cun tradissione e istòria manna in sa Comunidade Balentziana. Sa pobularidade de custu pratu at fatu ch'in s'atualidade si siat ispansu cun cantidade manna de bariantes adatadas in sos ingredientes a sas reziones bariadas de sa coghina ispannola. Sa paella est basigamente unu rosu servidu in Balèntzia chi s'est mudadu in su sìmbolu coghinale ispannolu, peroe sa richesa de sos produtos ortencos de sa zona de Balèntzia at permìtidu chi sa gastronomia sua siat meda prus bariada e chi li si devant recunnoscher àteros pratos in prus de sa paella.

Sa bariedade de ingredientes faghet chi siat cussiderada un'amaniadura barroca pro sa disponidura finale in sa presentadura. Sa pobularidade sua est crèschida meda in tempus de su de XX sègulos a su livellu internassionale, e a dies de oe est meda cunnota finas in logu istranzu, mancari non benzat meda bene a l'agatare pro neghe de s'amaniadura sua no fàzile. Sa paella balentziana orizinale cumprendet, in prus de su rosu, puddu, anade, cunillu e croga. Duas bariantes meda ispainadas sunt sa paedda marinera, elaborada cun una cumbinadura de pische e/o frutu de mare, e sa paella mèschia chi cunsistet in una mistura de petza e frutu de mare (o pische).

In Ispanna, fitianu e no semper, sa paella est amaniada pro unu mìnimu de duas pessones in sos restorantes. In sos restorantes sardos e continentales, sa paella fiat unu pratu belle iscunnotu finas a binti annos a como; in sos ùrtimos binti annos, custu pratu s'est ispainadu bastante inche nois, siat in restorantes ispannolos cun onzi règula (chi, belle gasi, sunt règhidos de frechente dae italianos), siat in restorantes italianos, in ue est cumbidada fitianu comente pratu ispetziale, chi s'amaniat petzi in dies determinadas. In prus de custu, in sos supermercados sardos e continentales, s'agatat cun fazilidade a dies de oe sa paella astragada, chi belle gasi resurtat in zenerale de calidade prus bassa a petus de cussa cumbidada dae sos restorantes.