Termoli

Termoli est una comuna italiana de 32.983 abitadores posta in Molise, cuncretamente in sa provìntzia de Campubassu.

Pro pobuladura, est sa de duas de sa provìntzia e de sa rezione. Si caraterizat pro sa presèntzia de unu promontòriu in ue s'agatat sa leada marinera betza, alindadu dae unu murallone in orale chirru a su mare. Sa bidda s'isterrit oe in sa costera e chirru a s'internu, peroe su tzentru suo de impèllida est su promontòriu in s'oru de su mare Adriàtigu, sea de sa Leada Antiga caraterìstiga, partzida topografigamente dae s'abarru de sa bidda dae sa muralla de reparu e dae su casteddu.

Zeografia fìsiga

Sa bidda si nch'iscàmpiat a su mare Adriàtigu, a un'artària chi andat dae 0 a 178 m. in subra de su livellu de su mare. Termoli est situadu in sa zona artimètriga de su montigru iscarale e est cussideradu de arriscu sìsmigu bassu. Dae su puntu de bista zeogràfigu, est cullocadu intre su riu Biferno (a su suddu) e su traìnu Sinarca (a su nordu), ambos de caràtere trainale; sa parte istòriga de sa bidda s'isvilupat in su promontòriu-mesìsula minore in pinna de su mare, peroe sa bidda moderna agatat s'ampramentu suo in sa zona de s'internu terrencu, mescamente in sos bighinados satèllite.

In sa bidda de Termoli, s'agrugant su de 42 parallelos Nordu e su de 15 meridianos Estu; custu ùrtimu est su meridianu tzentrale de sa fita orària (UTC+1 o Central European Time) de Berilinu, Parizi e Roma (Europa tzentru-otzidentale) chi, de fatu, detèrminat s'ora de sa fita etotu (chi, difatis, est narada “s'ora de Termoli”). Su meridianu est numenadu Termoli-Etna e custu rennet sa bidda adriàtiga unu “Greenwich” italianu. S'agrugamentu intre sas duas lìnias imazinadas acontessit in sa praja de Rio Vivo, o prus cuncretamente inche sa marina de San Pietro, a pagos passos dae su logu in ue, finas a pagu tempus a como, s'agataiat unu trabucco in disimpreu (Trabucco de Bricche). Sos càrculos prus seneghes, intames, cullocaiant su puntu de agrugamentu inche una turrita mesudestruìda chi s'agatat aguarmente in su caminu de Rio Vivo. Unu bassurelevu amentat su logu naradu.

Termoli est in cuntierra cun sa comuna de Ripatransone pro su primadu de su gùturu prus astrintu de Itàlia chi paret esser su de sa comuna asgolana (dae 38 a 43 cm. a petus de unos 50 cm. de sa “rejecélle” termolesa), mancari mediduras reghentes atribuant su primadu nassionale e foras male europeu a sa bidda molisana, dadu che in unos cantos puntos, in sa carrerita astrinta, su metru ìnditat 33-34 cm.

Un'àtera cuntierra cun sas Marcas pertocat San Basso. Sa comuna de Cupra Marittima rebìndigat issa puru de esser in su possedimentu de sos abarros mortales beros de su Santu.