Anonima sarda

Articulu in nugoresu

Sa anònima sarda, prus connòtta chin su nùmen in italianu de anonima sequestri, est unu favèddu pròpiu de sos giornalistas in limba italiana pro inditàre su malefàcher, mescamènte sos secuèstros de pessòne, chi bi aìat àpiu in Sardigna a frecuèntzia relevànte supratòttu dae sos annos '60 in sùsu de su sèculu de XX e adduràu pro unos dèche annos a pùstis.

Tzìnnos istòricos

Pro chirchare sa radìchina curturale de tottu sos secuèstros de pessòne meda zente atta inditàu su còdiche barbaritzìnu o muntagnìnu, unu regulamentu non-iscrìttu e mantèsu a bòche pèri sos seculos, pro si cumportàre comente si dechet. Qusta teoria no narrat pro cale resone su primu secuèstru est'istadu cussu de su nobile de Mamujada Meloni Gaia in su maju de 1875 e non bi siana atteros secuèstros documentados prima de custu, si no i unu i su 1477.

Caratterìsticas

A differèntzia de sas màfias italianas, comènte pro esèmpiu Cosa Nostra e Camorra (chi unu carchi ordinamentu in intro bi lu an, in prus de tènner influèntzia meda in sa politica), sos sequestradores sardos sunos istàdos imbètzes assòtzios a delìncuer indipendente de su tòttu e chi no at tèntu mai rappòrtu perùnu nén chin sas mafias italianas né tantu prus pacu chin sa politica e s'istadu.

Sicomènte fartàbat de istruttura interna e tottus sas fattìas suas fin a bànda tra issas etòttu, non si pòdet, dùncas, tantu chistionàre de un'organizadùra criminale.

Locu de attividade

Sos secuèstradores sardos at operàu in Sardigna, a bìas in Còssiga e, in su secùndu pustighèrra, fìntzas in sos trèttos de sa penìsula italiana.

Intèsa chin su trepòju sardu

S'istajòne de su trepòju e abbolòttu politicu, chi ja bi aìat in Italia dae sos primos annos de su pustighèrra, si est mòghia in Sardigna in sa meitàde de sos annos '60 e est acabbàda in sos annos '80, fine de sa tensione poltica fìntzas in continènte italianu.

Sos cuntàttos tra sos bandìdos sardos e sos militantes de assòtzios italianos chi pertenìan a sa manca istrèma, comènte sas Brigadas Rujas e sos Nùcreos Proletàrios Armàos, fin dèpios in parte a sa presonìa de sos gài fentomàos militantes jùttos in Sardigna, unu pacu a comènte sos mafiosos italianos de su Meridione, pòstos a presòne in su Settentrione, an dàu bìda a movimentos autoctonos che sa Mala del Brenta veneta.

Sos movimentos terroristicos e paramilitares prus nòdios chi fin nàschios in Sardigna fin Barbagia Rossa, su Movimento Armato Sardo e su Comitato di solidarietà con il proletariato prigioniero sardo deportato, in sa prus parte de pessamèntu ideologicu comunista e indipendentista; in s'arcu de unos deche annos an fattu parìtzos attentatos e secuestros de pessòne.

Tra sos prus mannos amparadòres italianos de sa causa indipendentista sarda fit Giangiacomo Feltrinelli, chi aìat chircàu prus bortas de si tènner in cuntàttu chin sos movimentos organizàos indipendentistas pro fravicàre unu istadu sotzialista de Sardigna, ispiràndesi a su modellu de Fidel Castro in s'isula de Cuba.