Antropologia urbana
Limba Sarda Comuna. Abbàida sas àteras bariedades gràficas:
S’antropologia urbana est una subdisciplina de s’antropologia sotziale chi istùdiat de manera etnogràfica e transculturale a s’urbanizatzione globale, sa costrutzione de sas identidades sotziales, sos diversos protzessos sòtziu-econòmicos e polìticu-culturales de sa vida in sas tzitades[1].
Sa chirca sua tratat noas prospetivas de cumprensione in àreas comente s’urbanismu, s’isfera pùblica, s'atividade simbòlica in tzitades de su mundu, sa manera de produtzione industriale, sos protzessos de globalizatzione, sa multiculturalidade, sa sotziedade de s'informatzione, s’anàlisi de retzes e sos movimentos sotziales. Istùdiat sa vida urbana partinde dae su traballu de campu e sa prospetiva holística pròpias de s'antropologia. Custa disciplina si òcupat de sa forma e s'ispàtziu de sas tzitades, s'urbanismu comente a forma relatzionale, sos protzessos de urbanizatzione, sas tipologias de sas metròpolis, sas espressiones e sas manifestatziones urbanas de tipu comunitàriu e sos fenòmenos migratòrios. Sas àreas metropolitanas sunt devènnidas unu ogetu chirca subra temas comente s'etnitzidade, sa poberesa, su cunflitu urbanu, su turismu, sas classes sotziales e sas variatziones subculturales[2].
Istòria modìfica
Su reconnoschimentu ufitziale de custu tipu de chircas aiat comintzadu a sa fine de sos annos 1970[3]. Sas primas etnografias urbanas si sunt fatas in Londra e in Manchester a metade de su de XIX sèculos. Custas primas etnografias descrient sa vida de sos bighinados operajos comente a cunsighèntzia de sos protzessos de industrializatzione; una de sas primas inchiestas est sa de Friedrich Engels supra de sas cunditziones de sa classe traballadora de sas tzitades prus mannas de Inghilterra, publicada in su 1845[4]. Sende gasi, s'Iscola de Chicago de Sotziologia, dae 1920, aiat cumpridu su primu programma iscientìficu de istùdiu de sa tzitade a traessu de un'annantu de chircas caraterizadas dae s’osservatzione e dae sa descritzione de grupos sotziales cuncretos[5].
In Frantza, Paul-Henry Chombart de Lauwe in sos annos chimbanta est istadu su primu a cumintzare unu movimentu de istùdiu de sos fenòmenos urbanos, sighidu a sa fine de sos annos sessanta dae su de Henri Lefebvre. Sende gasi, podimus nàrrere chi sunt istados mescamente sos istùdios de Colette Pétonnet[6] e Jean Monod[7] sos chi ant marcadu su passu etnològicu conca a s'apropriamentu de ogetos urbanos pro parte de s'antropologia.
In s'istadu ispagnolu una de sas figuras prus importantes est s'antropòlogu Manuel Delgado Ruiz, mentres chi in sa traditzione antropològica italiana, su traballu prus importante est su de Amalia Signorelli; sa tradutzione sua in ispagnolu at tentu una ricetzione meda importante siat in s’Istadu ispagnolu chi in Amèrica Latina[8].
In su campu de s'antropologia urbana cuntemporànea si podet mentovare su traballu de s'etnòlogu Marc Augé e s'istùdiu suo de sos no-logos. A diferèntzia de s'antropologia rurale, s'antropologia urbana si caraterizat pro istabilire una metodologia chi s'incàrrigat de istùdiare sos tipos de vida o tribùs urbanas in sa tzitade.
Unu de sos primos chircadores de s'urbanizatzione in sos paisos in bias de isvilupu, s'antropòlogu Robert Redfield[9], at reconnotu chi una tzitade (agiomai una de sas preindustriales), est unu cuntestu sotziale diferente meda dae una bidda rurale, e at analizadu sos cuntrastos intre sa vida rurale e s'urbana. At cuntrastadu sas comunidades rurales, in ue sas relatziones si fundant supra sa connoschèntzia cara a cara, cun sas tzitades, ue s'impersonalidade e s'anonimadu caraterizant medas aspetos de sa vida. Redfield at propostu s'istùdiu de s'urbanizatzione impreende su cuntzetu de ‘’contínuum rurale-urbanu’’.
In su 2025, sos paisos in bias de isvilupu ant a rapresentare su 85% de sa populatzione mundiale, cumparadu cun su 77% de 1992. Sas solutziones a sos problemas benidores dipendent, cada bia prus, de sa cumprensione de sos cuntestos culturales no otzidentales. S'emisferu sud aumentat in manera costante sa proportzione sua de populatzione mundiale e sas tassas prus artas de crèschida de sa populatzione si dant in sas tzitades de su Tertzu Mundu. In su 1900 su mundu teniat petzi 16 tzitades cun prus de unu millione de abitantes, ma giai fiant 276 in su 1990. In su 2025, su 60% de sa populatzione globale at a èssere urbana, cumparada cun su 37% de 1990. Si continuant sas tendèntzias atuales, s'acreschimentu de sa populatzione urbana e su concentramentu de gente in bighinados de barracas at a andare acumpangiada dae artas tassas de delincuèntzia e de contaminatzione de s'abba, de s'àera e pro s’abolotu. Custos problemas ant a èssere prus agudos in sos paisos mancu isvilupados. Guasi totus (97%) s'aumentu prevìdidu dae sa populatzione mundiale s'at a dare in sos paisos in bias de isvilupu, currispondende su 34% petzi in s'Àfrica. Sende gasi, sa crèschida globale de sa populatzione at a tocare s'emisferu nord a traessu de sos disterros internatzionales.
A mesura chi s'industrializatzione e s'urbanizatzione s'isterrent globalmente, s'antropologia urbana istùdiat cada bia de prus custos protzessos e sos problemas sotziales chi si produint.
Riferimentos modìfica
- ↑ (EN) Urban anthropology, in britannica.com. URL consultadu su 5 nadale 2020.
- ↑ (ES) Begonya García Pastor, De la antropología a la antropología urbana, in Gazeta de Antropología, vol. 24, nº 5, 2008.
- ↑ Ulf Hannerz, Exploring the City: Inquiries Toward an Urban Anthropology. New York: Columbia University Press, 1980}}.
- ↑ (ES) Friedrich Engels, Las grandes ciudades, in Bifurcaciones, vol. 12, 2013 [1845], pp. 1-14. URL consultadu su 5 nadale 2020 (archiviadu dae s'url originale su 21 trìulas 2020).
- ↑ Alessandro Angelini, "Urban anthropology", in Ray Hutchinson (ed.), Encyclopedia of Urban Studies (pp. 840-844). Thousands Oak: SAGE, 2010.
- ↑ Colette Petonnet, Espaces habites: Ethnologie des banlieues. Parigi: Editions Galilee, 1982.
- ↑ Jean Monod, Les barjots: Essai d'ethnologie des bandes de jeunes. Parigi: Hachette littératures, 2007.
- ↑ Amalia Signorelli, Antropología urbana. Mèssicu: Anthropos/Universidad Autónoma Metropolitana, 1999.
- ↑ (EN) Robert Redfield, The Folk Society, in The America Journal of Sociology, vol. 52, nº 4, 1947, pp. 293-308.