Articulu in nugoresu

Su autonomìsmu est cussu fenomenu in politica in ube una comunidade pùnnat a siche picare prus potere in su protzessu de issèperu decisionale dae sa soberanìa de s'istadu, chi comuncas abbarrat a nde facher parte. Est finas sa tendèntzia, dae parte de s'istadu, a facher e promògher su detzentramèntu amministrativu. S'ideologia, a s'ispissu, si ponet a pare chin su federalismu oppuru si riferit a una facultade de limitàu auto-gubernu (de s'ateru, sa paràgula benit dae su grècu αυτονομία, chi la fràvican αυτός e in prus νόμος, chi est a nàrrer "gubernu dae se etòttu") chi unu organu prus mannu cuntzèdit a unu prus minore. Unu fenomenu chi si bi podet puru assimizàre, s'indipendentismu, est imbetzes a che lu ponnèr a banda ca cussu tenet sa boluntade de non facher prus parte de sa comunidade politica de s'istadu pro nde fravicare un'atteru distintu.

In Italia s'autonomia naschit in su 1946, cando s'istadu fachet autonoma sa Sitzilia; sichit sa Sardigna in su 1948 e finas sa Badde de Aosta e su Trentinu-Tirolu de bassu, e in su 1963 su Friuli-Venetzia Giulia.