Birdes / Alleàntzia Lìbera Europea

Custu artìculu est iscritu cun sa grafia Limba Sarda Comuna. Abbàida sas àteras bariedades gràficas:

campidanesu · logudoresu · nugoresu


Su grupu de sos Birdes/Alleàntzia Lìbera Europea (Birdes/ALE) (in inglesu: The Greens – European Free Alliance, G/EFA; in frantzesu: Les Verts – Alliance Libre Européenne, Verts/ALE) est unu grupu polìticu de su Parlamentu Europeu ambientalista, regionalista e progressista nàschidu in su 1999. Partetzìpant a custu grupu su Partidu Birde Europeu (giai Federatzione Europea de sos Partidos Birdes), s'Alleàntzia Lìbera Europea, su Partidu Pirata Europeu e Volt Europa.

A pustis de sas eletziones europeas de su 2019 su grupu parlamentare fiat costituidu de 75 eurodeputados, su nùmeru prus artu mai otentu in s'istòria sua, lompende dae 16 Istados membros, e fiat su de bator grupos parlamentares prus mannos in s'Eurocàmera. Cun sa bessida de su Rennu Unidu dae s'Unione Europea su 31 ghennàrgiu 2020 su grupu parlamentare at pèrdidu sos ùndighi eurodeputados britànnicos (Partidu Birde de Inghilterra e Galles, Partidu Natzionale Iscotzesu e Plaid Cymru). Cun sa redistributzione de unu tzertu nùmeru de sègios a pustis de sa Brexit, su 1 freàrgiu 2020 bator eurodeputados noos, elèghidos in Àustria, Finlàndia, Frantza e Isvètzia, s'ant aunidu a sos Birdes/ALE. Su 30 cabudanni 2020 s'eurodeputada polaca Sylwia Spurek colat dae su grupu S&D a sos Birdes/ALE. Su 9 nadale 2020, bator eurodeputados italianos elèghidos cun su Movimentu 5 Isteddos (Ròida De Amato, Ignazio Corrao, Eleonora Evos e Piernicola Pedicini) sunt intrados a fàghere parte de sos Birdes/ALE comente a indipendentes, batinde su grupu parlamentare a su nùmeru atuale de 73 membros.[1]

Istòria de su grupu modìfica

 
Ska Keller de Alleàntzia 90/I Birdes.
 
Philippe Lamberts de Ecolo.
 
Markéta Gregorová e Marcel Kolaja de su Partidu Pirata Tzecu.
 
Heidi Hautala de sa Lega Birde finlandesa est unu de sos Vitzepresidentes de su Parlamentu europeu.

Su grupu nàschet in su 1999 dae sa fusione de duos grupos: su Grupu Birde a su Parlamentu Europeu, ativu dae su 1989, e su Grupu de s'Alleàntzia Radicale Europea, ativu dae su 1994.

Su grupu collit deputados de duos partidos polìticos europeos diferentes: su Partidu Birde Europeu (s'ex Federatzione Europea de sos Partidos Birdes), de ispiratzione ambientalista e ecologista, e s'Alleàntzia Libera Europea, chi aunit sos movimentos autonomistas, indipendentistas e regionalistas de tzentru-sinistra de sas natziones europeas sena Istadu. A manera generale s'alleàntzia at cherfidu limitare s'intrada de sos membros suos a sos partidos progressistas e atzetende carchi indipendentes solu si est de custu orientamentu.

A sas Eletziones europeas de su 1999 resurtant su de bator grupos cun 48 deputados. Heidi Hautala e Paul Lannoye nde sunt sos presidentes.

A sas Eletziones europeas de su 2004 si cunfirmant comente su de bator grupos cun 42 deputados. Su tedescu Daniel Cohn-Bendit e sa birde italiana Monica Frassoni (giai eurodeputada pro sos Birdes belgas) nde sunt sos presidentes. In sas eletziones Alleàntzia 90/I Birdes tenet fortuna meda; est una de sas formatziones polìticas prus mannas de sa Germània; partetzipat a su grupu fintzas su movimentu olandesu anti-corrutzione Europa Trasparente.

A sas Eletziones europeas de su 2009 sunt galu su de bator grupos cun 55 deputados. Si cunsolìdat de Alleàntzia 90/I Birdes e est cunfirmada sa resèssida de sos Birdes frantzesos cun sa lista Europe Écologie. No otenent rapresentantes sos Birdes italianos, sende chi sa lista Sinistra e Libertade, a cale ant aderidu, no at segudadu su quorum de su 4%. A su grupu aderisce fintzas su Partidu Pirata, partidu isvedesu chi bolet modificare su copyright e su deretu de autore in generale.

A sas Eletziones europeas de su 2019 su grupu candidat a Ska Keller e a Bas Eickhout comente a Spitzenkandidaten a sa Cummissione europea. Sos Birdes/ALE sunt torra su de bator grupos prus ampros in s'Eurocamera, cun 75 sègios subra 751. Sa prima borta benit elèghidu a su Parlamentu Europeu un'esponente de su partidu Volt Europa, su tedescu Damian Boeselager chi, cun una detzisione de majoria de su partidu suo s'aunit a su grupu Birdes/ALE [2],[3]. Sos Presidentes de su grupu Birdes/ALE sunt sa tedesca Ska Keller e su belga Philippe Lamberts. Duos esponentes de su grupu sunt elèghidos Vitzepresidentes de su Parlamentu europeu: Heidi Hautala (elèghida cun 336 votos a su primu turnu) e Marcel Kolaja (elèghidu cun 426 votos a su segundu turnu) [4].

A pustis de sa Brexit, de sa redistributzione de carchi sègiu a s'internu de s'Eurocamera e de s'adesione de un'eurodeputada polaca (Sylwia Spurek) e bator eurodeputados italianos (Ròida De Amato, Ignazio Corrao, Eleonora Evos, Piernicola Pedicini) comente a indipendentes, su grupu arresonare contat 73 membros in su mese de ghennàrgiu 2021.

Su 13 ghennàrgiu 2021 s'eurodeputadu tedescu Nico Semsrott at annuntziadu de s'èssere illacanadu de su partidu Die PARTEI, detzidende de abarrare membru de su grupu Birdes/ALE comente a indipendente.[5]

Notas modìfica

  1. https://www.ilfattoquotidiano.it/2020/12/09/parlamento-ue-via-libera-dei-verdi-allingresso-dei-4-eurodeputati-che-hanno-lasciato-il-m5s/6030675/
  2. https://www.bundeswahlleiter.de/europawahlen/2019/ergebnisse/bund-99.html
  3. https://www.sueddeutsche.de/politik/eu-volt-europa-europawahl-1.4489201
  4. https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20190627IPR55411/the-new-european-parliament-vice-presidents
  5. Humorlose Erklärung, warum ich aus Die PARTEI austrete nicosemsrott.eu, 13 gennaio 2021