Noa Zelanda: diferèntzias tra is versiones
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Lìnia 4:
Sa '''Noa Zelanda''' (in [[limba inglesa|inglesu]]: '''New Zealand''', in [[limba maori|maori]]: '''Aotearoa''') est un'istadu de s'[[Otzeània]], in su sud-uestu de s'[[ocèanu Patzìficu|otzèanu Patzìficu]] e formadu de duas ìsulas majores e numerosas àteras minores. Sa capitale est [[Wellington]], sa bidda prus manna [[Aukland]], is limbas uffitziales s'[[limba inglesa|inglesu]] e su [[limba maori|maori]].
Sa Noa Zelanda tenet istèrrida de 268.280 km² e populatzione de 4.470.800 bividores. istesiada de unos 2000 km de s'[[Australia|Austràlia]] de chi est ischirriada de su [[mare de Tasman]], s'agatat a èssere meda isulada geograficamente, cosa chi at permìtidu s'isvilupu de frora e fàuna endèmica rica e disvariada.
S'istòria comente paisu est meda curtza, est difatis unu de is prus reghentemente costituidos. ▼
▲S'istòria comente paisu est meda curtza, est difatis unu de is prus reghentemente costituidos.
Su territòriu suo est istadu iscobertu de s'òmine petzi intre su 1050 e su 1070; is primos bividores sunt istados is [[Māoris]] intames de is [[Europa|europeos]] chi bi sunt isbarcados in su 1642 pro sa prima borta. De su 1788 a su 1840 is ìsulas de sa Noa Zelanda sunt istadas parte de su [[Nou Galles de su Sud]], pro èssere fatu a coa colònia [[Rennu Auniadu|britànnica]] a partire de su 6 de freàrgiu 1840 - die oe fata festa natzionale - cun sa firma de su ''tratadu de Waitangi''.
Sa Noa Zelanda est indipendente de su 26 de cabudanne 1907, cando est diventada ''dominion''<nowiki> e at otentu sa soberania cumprida in su 1947 cun sa ratìfica de s'</nowiki>''Istatutu de Westminter''. Sighit a mantènnere ligòngios istrintos cun su [[Rennu Auniadu|Rènniu Aunidu]], comente fintzas cun s'[[Australia|Austràlia]] (paisu comente chi siat de cultura anglo-sassone e cun chi ispartzit parte de s'istòria).
Atualmente s'istadu est una monarchia parlamentare, membru de su [[Commonwealth of the Nations]]. Su pòdere polìticu est mantentu de su parlamentu elèghidu democraticamente. S'[[limba inglesa|inglesu]] est limba natzionale, ma fintzas su [[limba maori|maori]] e sa [[Limba de sos
Sa majoria de sa populatzione est est de orìgine [[Europa|europea]], is [[Māoris]] sunt sa minoria prus numerosa. Àteras minorias sunt de orìgine [[Polinèsia|polinesiana]] e [[Asia|asiàtica]].
Sa Noa Zelanda at bidu una crèschida econòmica meda lestra a partire de is annos 90 de su de 20 sèculos, ma intre su 2008 e su 2011, in paris tempus cun sa crisi econòmica at registradu una progressione record de s'inditu de isvilupu umanu, passende de su de 21 postos a su de 3 de sa classìfica mundiale, a palas isceti de [[Norvegia|Norvègia]] e [[Australia|Austràlia]].
==Àteros progetos==
{{commons|Category:New Zealand}}[[Categoria:Natziones de s'Otzeània]]
| |||