Edade mèdia: diferèntzias tra is versiones

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Lìnia 1:
{{Variant|LSC}}
[[File:Europe 814.jpg|thumb|280x280px|Mapa de s'Europa in s'814 p.C.]]
S''''Edade de MesuMèdia''' est unu perìodu longu periodu de istòria de s'[[Europa]] chi s'agatat cumpresu intre s'[[Edade CràssicaClàssica]] e s'[[Edade Moderna]]. Pro cumbènidu benit fatu comintzare a s'arruta de s'[[ImperiuImpèriu Romanu de Otzidente]], in su 476 p.C., cun sa depositzione de s'ùrtimu re [[RomoluRòmolu AugustuluAugùstulu|RomuluRòmulu AugustuluAugùstulu]], e benit fatu agabare cun s'iscoberta de s'[[America|Amèrica]] gràtzias a [[Cristoforo Colombo|Cristolu Columbu]] in su 1492.
 
In beridade sas datas de comintzu e de fine bariant segundu sas istòrias de sos istados e de sas teorias de sos istòricos, aici chi benint cunsiderados fintzas su 410 (sachigiusachìgiu de [[Roma]]) a comintzu, e a agabos su 1453 (arruta de s'[[ImperiuImpèriu Romanu de Oriente]]) o su 1517 (sas norantachimbe tesis de [[Martin Lutero|Martin Luther]]) o fintzas su 1492 matessi, cunsideradu imbetzes pro sa recunchista ispagnola de [[Granada]].
 
Mancari siant fitànias is bortas chi benit pintada che perìodu iscuru e de immudabilidade, a s'Edade Mèdia tocat a reconnòschere de aere postu sas bases de sa sotziedade europea de oe, tando sunt nàschidasistadas difatis postas sas raighinas de sas identitades natzionales. Abaidadu cun ogru atentziosu s'iscerant pois sos medas cuntributos curturalesculturales e iscientìficos chi custu tempus at dadu a su nostru, a esempru si diat poderepòdere ammentuare sa naschidanàschida sas limbas e [[literaturaLiteradura|literaturasliteraduras]] natzionales, s'istùdiu de s'[[anatomia umana]], de sas [[astronomia|istellas]], de sa [[Chìmica|chimicachìmica]].
S'edadeEdade deMèdia Mesuest benit divididadivìdida in duas sumanas printzipales:
* [[Arta Edade de Mesu|Arta Edade Mèdia]], fintzas a s'annu 1000
* [[Bàscia Edade de Mesu|Bàscia Edade Mèdia]], fintzas a sa fine