|
[[File:Flag of Kazakhstan.png|thumb|246x246px|Bandera de su Kasakhstan]]
[[File:Kazakhstan (orthographic projection).svg|thumb|245x245px|Posidura in su mundu]]
Su '''Kasakhstan''' o '''Kazakhstan''' o '''KazakistanKazàchistan''' (in [[limba Kasakha|kazakhu]]: '''Қазақстан'''; in [[limba russa|russu]]: '''Казахстан'''), uffitzialmente '''Repùblica de su KasakhstanKazàchistan''', est un'istadu transcuntinetale, postu intre [[Asia|Àsia]], in ue s'agatat sa majoria de su territòriu e [[Europa]]. Sa partzidura de unu cuntinente cun s'àteru passat peri du frùmene [[Ural (frùmene)|Ural]]. Su Kasakhstan est unu de is ses istados turkos indipendentes, impare a [[Turchia]], [[Azerbaigian]], [[Kirghisistan]], [[Usbekistan]] e [[Turkmenistan]]. Sa capitale est [[Astanà]], iscioberada in su 1997 in logu de [[Almaty]].
Sa limba uffitziale est su [[limbaLimba kasakhakazaca|kasakhukazacu]], ma fintzas su [[limba russa|russu]] est impreadu che limba "uguale" in logu istitutzionale.
==Geografia==
S'istadu tenet subrafache de 2.727.300 km², chi nde faghent su de noe prus istèrridos in su mundu, e populatzione de unos 18.300.000 de bividores, pro una dendidade de petzi 7 bividores/km². Pigat làcana in s'uestu e su norti cun sa [[Russia]], in s'estu cun sa [[Tzina]] e in su sud cun [[Kirghìsistan]], [[Usbèkistan]] e [[Turkmenistan]]. Est su prus mannu istadu a su mundu chentza bessida a mare, sende chi su [[Mare Càspiu]], in ue si ghetat in su sud-uestu, est unu lagu.
Su territòriu de KasakhstanKazàchistan est meda disvariadu. Bi s'agatant campuras, istepas, tàigas, montigros, montes e desertos.
==Istòria==
Durante sa prus parte de s'istoria sua, su territòriu de s'atuale KasakhstanKazàchistan est istadu bìvidu dae nòmados. Fiat in su de 16 sèculos chi is kasakhos fiant emèrgidos che grupu diferentziadu. Is russos aiant comintzadu a cunchistare s'istepa kasakha in su de 18 sèculos e a metate de su de 19 sèculos totu su Kasakhstan fiat parte de s'[[Impèriu Russu|Impèriu russu]]. Intre sa revolutzionerivolutzione de su 1917 e sa gherra tzivile chi fiat sighida, su territòriu fiat torradu a ordingiare bàrias bortas, fintzas a si cunvertire in [[Repùbrica Sotzialìsta Soviètica de Kazakistan|Repùblica Sotzialista Sovietica de KasakhstanKazàchistan]] in su 1936, in sinu a s'[[Unione Sovietica|URSS]]. Durante totu su de 20 sèculos su Kasakhstan est istadu sede de progetos sovièticos importantes, intre chi su tzentru majore de probas nucleares de URSS, in [[Semey|Semipalátinsk]].
S'est declaradu indipendente su 16 de nadale 1991, ùrtima republica soviètica a ddu faghere. Su presidente comunista de tando, [[Nursultán Nazarbáyev]], s'est fatu presidente de s'istadu nou e s'est mantentu a su pòdere in manera sighida e mai tasida. Su mandadu diat dèpere acabare in su 2019, e mancari otentu cun votos democràticos no est istadu angenu a suspetos.
==Economia==
Dae s'indipendèntzia su KasakhstanKazàchistan at ghiadu una polìtica istàbile e paris a is àteras repùblicas ex-sovièticas at fatu isforzos mannos pro isvilupare s'economia sua, susetotus in su chi pertocat s'indùstria de idrocarburos. Su presidente Nazarbáyev at mantentu cuntrollu istrintu subra sa polìtica natzionale in is prus de 20 annos chi s'agatat a ghiare s'istadu. Nointames s'importu internatzionale de su KasakhstanKazàchistan s'est cunsolidende e imoe comente imoe est cunsideradu istadu dominante in [[Àsia tzentrale]]. Est paisu membru de medas organizatziones internatzionales comente [[ONU|Natziones Unidas]], [[Comunidade de is Istados Indipendentes]] e [[Organizatzione de Cooperatzione de Shanghai]]. Est unu de is ses istados post-sovièticos chi ant implementadu In su 2010 at ocupadu sa presidèntzia de s'organizatzione pro sa seguresa e la cooperatzione in [[Europa]].
==Demografia==
Su KasakhstanKazàchistan est meda disvariadu etnicamente e culturalmente e custu est depidu in parte a is deportatziones massivas chi bi fiant fatas durante su guvernu de [[Josef Stalin|Josif Stalin]]. Is kasakhos sunt comente chi siat su grupu printzipale, rapresentende su 63% de sa populatzione; àteras etnias contant [[Russia|russos]], [[uiguros]], [[Usbekistan|usbekos]], [[Ucraina|ucrainos]] e [[tartaros]]. In totale si contant però 131 natzionalidadesde varios grupos étnicos.
Sa libertade de cultu est afiantzada de s'istadu, ma tres kasakhoskazacos de bator sunt de fide [[islam|musulmana]]. Sa majoria de is àteros bividores sunt [[cristianesimu|cristianos]], ma medas àteras creèntzias s'agatant rapresentadas.
==Àteros progetos==
{{commons|Category:Kazakhstan|Kasakhstan}}
[[Categoria:Kazàchistan]]
| 